Eνατενίσεις
27
Αὐτοκρατορίας καί ἔτσι ἡ Μονή Κύκκου κα-
θίστατο ἕνας ἀπό τούς κυριώτερους ἀγωγούς
μεταλαμπάδευσης τῶν πνευματικῶν καί πολι-
τιστικῶν ἐπιτευγμάτων τοῦ ρωσικοῦ λαοῦ στήν
Κύπρο καί σέ φωτοβόλο ἑστία τῆς Κυπρορω-
σικῆς φιλίας καί συνεργασίας. Ἕνα ἄλλο ἐνδι-
αφέρον θέμα, πού ἔχει σχέση μέ τή διαχρονική
προαγωγή τῶν σχέσεων Ἱερᾶς Μονῆς Κύκκου
καί Ρωσίας, εἶναι ἡ θαυματουργή εἰκόνα τῆς
Παναγίας τῆς Ἐλεούσας τοῦ Κύκκου, πού εἶναι
μία ἀπό τίς τρεῖς πού ζωγράφισε ὁ Εὐαγγελι-
στής Λουκᾶς. Ἡ πανορθόδοξη φήμη τῆς θαυ-
ματουργοῦ εἰκόνας τῆς Παναγίας τῆς Κυκκώ-
τισσας εἶχε φθάσει, ὅπως ἦταν φυσικό, καί στή
Ρωσία, καί ἀντίγραφα τῆς εἰκόνας αὐτῆς ἔκαναν
τήν ἐμφάνισή τους σέ πολλούς ρωσικούς ναούς,
μέ πιό ἀξιόλογη ἐκείνη πού βρίσκεται σήμερα
στήν κρατική Πινακοθήκη Τρετιακώφ. Ἡ εἰκό-
να αὐτή εἶναι ἔργο τοῦ ἐξαίρετου ζωγράφου Σί-
μωνα Οὐσιακώφ, χρονολογεῖται δέ ἀπό τό 1668.
Τά μεταφρασμένα στή ρωσική γλῶσσα κείμενα
γιά τήν ἱστορία τῆς Μονῆς Κύκκου καί γιά τά
θαύματα τῆς Παναγίας τῆς Κυκκώτισσας, ἐδια-
βάζοντο ἀπό τόν ὀρθόδοξο λαό τῆς Ρωσίας καί
ἔτσι συνέτειναν, ὥστε ἀρκετοί ἀπό τούς Ρώσους
προσκυνητές τῶν Ἁγίων Τόπων νά συνδυάζουν
τό ταξίδι τους στήν Παλαιστίνη μέ ἐπίσκεψή
τους στήΜονήΚύκκου στήν Κύπρο, ὅπου ἄφη-
ναν τά ἀναθήματα τῆς εὐλάβειάς τους. Πολλοί
ἀπό τούς Ρώσους προσκυνητές ἀφιέρωναν στή
Μονή Κύκκου πολλά καί πολύτιμα ἐκκλησια-
στικά κειμήλια ρωσικῆς τέχνης, ἔτσι πού σή-
μερα, ἄν θελήσει ἕνας Ρῶσος προσκυνητής νά
ἐπισκεφθεῖ τήν Ἱερά Μονή Κύκκου στή νῆσο
Κύπρο, τότε μελωδίες ρωσικῶν καμπάνων θά
τόν ὑποδεχθοῦν, ρωσικῶν πολυελαίων φῶτα
θά φωταγωγήσουν τόν ναό, μέσα στόν ὁποῖο θά
προσευχηθεῖ, καί ἀπό ρωσικά ἱερά σκεύη θά
μεταλάβει τοῦ Τιμίου Σώματος καί Αἵματος τοῦ
Σωτῆρος Χριστοῦ.
Πρέπει ἀκόμα νά λεχθεῖ ὅτι μερικοί ἀπό
τούςΡώσους ἐπισκέπτες τῆςΜονῆςΚύκκουτῶν
παλαιοτέρων χρόνων, ὅπως ὁ Ἀρχιμανδρίτης
Ἀγριφίνος 1370 μ.Χ., ὁ μοναχός Ζωσιμᾶς 1421
μ.Χ., ὁ μοναχός Βασίλειος Γρηγόροβιτς Μπάρ-
σκυ 1727 καί 1735 μ.Χ., ὁ ἱερομόναχος Μελέτιος
1793 μ.Χ. καί ἄλλοι, ἔγραψαν καί δημοσίευσαν
τίς ἐντυπώσεις τους ἀπό τήν παραμονή τους σ’
αὐτή στά γνωστά σημειώματά τους, τά ἐπονο-
μαζόμενα «ὁδοιπορικά», διασώζοντας πολύτι-
μες πληροφορίες γιά τήν ἱστορία καί τίς παρα-
δόσεις τῆς παλαίφατης αὐτῆς Μονῆς. Ἀλλά τά
ἔργα τους αὐτά ἀποτελοῦν καί μία ἀδιάψευστη
μαρτυρία τῆς ἱστορικῆς κληρονομιᾶς τῆς Κύ-
πρου. Ἱστορικοί, κύπριοι καί ξένοι, ἀντλοῦν μέ-
χρι σήμερα πολλές πληροφορίες ἀπό τά «ὁδοι-
πορικά» αὐτά.
Μία ἄλλη, τέλος, πτυχή τῶν σχέσεων τῆς
Μονῆς Κύκκου μέ τόν ὀρθόδοξο λαό τῆς με-
γάλης χώρας τῆς Ρωσίας, εἶναι ἡ κατά καιρούς
ἀποστολή (κυρίως κατά τούς μακρούς αἰῶνες
τῆς Ὀθωμανικῆς δουλείας) μοναχῶν τῆς Μονῆς
Κύκκου στή Ρωσία γιά οἰκονομική βοήθεια καί
στήριξη τοῦ χειμαζόμενου ἑλληνορθόδοξου
λαοῦ τῆς Κύπρου.
Σήμερα οἱ σχέσεις τῆς Μονῆς Κύκκου μέ τή
Ρωσική Ἐκκλησία, πιστεύω, ὅτι γνωρίζουν νέα
ἄνθηση, λόγῳ τῶν νέων προοπτικῶν πού δη-
μιουργήθηκαν μετά τήν πτώση τοῦ ὑπαρκτοῦ
σοσιαλισμοῦ καί τῶν κοσμοϊστορικῶν ἀλλαγῶν
πού ἀκολούθησαν.
Εἶναι γνωστό, Μακαριώτατε Δέσποτα, ὅτι
ἡ Ἱερά Μονή Κύκκου ἔστειλε ἀμέσως, μετά τίς
ἀλλαγές, τόν τότε Ἀρχιμανδρίτη τῆς Μονῆς καί
νῦν Μητροπολίτη Ταμασοῦ Ἠσαΐα Κυκκώτη
στή Θεολογική Ἀκαδημία Μόσχας γιά θεολογι-
κές σπουδές καί ἐκμάθηση τῆς ρωσικῆς γλώσ-
σας. Πέραν, ὅμως, τούτου, ἡ Ἱερά Μονή Κύκκου
γιά πολλά χρόνια χρηματοδοτεῖ ἕδρα νεοελλη-
νικῆςγλώσσαςστήνεἰρημένηΘεολογικήἈκαδη-
μία Μόσχας, μέ ἀποτέλεσμα πολλοί ἀπόφοιτοι
τῆς Σχολῆς αὐτῆς νά χρησιμοποιοῦνται ὡς με-
ταφραστές καί ἀπό τή Ρωσική Ἐκκλησία ἀλλά
καί τήνΠολιτεία. Πολλοί ἀπό αὐτούς συνέχισαν
ἤ συνεχίζουν τίς σπουδές τους στήνἙλλάδα καί
τήν Κύπρο. Πρέπει, ἐπίσης, νά τονισθεῖ, ὅτι ὁ
νῦν Ἔξαρχος τοῦ Πατριαρχείου Ἀλεξανδρείας
στή Μόσχα Μητροπολίτης Κυρήνης Ἀθανάσιος
Κυκκώτης προέρχεται ἀπό τίς τάξεις τῆς ἱερᾶς
ἡμῶν Ἀδελφότητος.
Γενικά στίς μέρες μας ἀναπτύχθηκε μιά
νέα δυναμική στίς σχέσεις τῆς Μονῆς Κύκκου
μέ τή Ρωσία καί μέ τή φιλοξενία στήν Κύπρο
Ρώσων φοιτητῶν καί ἐρευνητῶν ἀπό διάφορα
πανεπιστήμια τῆς Ρωσίας, ἀλλά καί μέ τήν
προσπάθεια βαθύτερης ἀλληλογνωριμίας
μέσῳ τῶν πολιτιστικῶν ἐπιτευγμάτων τῶν δύο
λαῶν. Μέσα δέ στά πλαίσια αὐτά ἐντάχθηκε
καί ἡ φιλοξενία ἀπό τή Μονή Κύκκου, πρίν
λίγα χρόνια, τῆς ὀγδονταμελοῦς χορωδίας
«Φωνές τῆς Ὀρθόδοξης Ρωσίας» τοῦ Διεθνοῦς
Ἱδρύματος γιά τήν Ἑνότητα τῶν Ὀρθοδόξων
Χριστιανικῶν Ἐθνῶν, πού παρουσίασε τό
πλούσιο ρεπερτόριό της σέ διάφορες πόλεις
τῆς Κύπρου καί συνέτεινε, ὥστε νά ἀκουστεῖ
καί στή νῆσό μας ἡ ρωσική ἐκκλησιαστική
μουσική παράδοση.
