Ενατενίσεις | Τεύχος 22 Ιανουάριος - Ιούνιος 2014 | Περιοδική Έκδοση Ιεράς Μητροπόλεως Κύκκου και Τηλλυρίας

7 / 196

2 Eνατενίσεις
πειαν», κατά τό ψαλμικό λόγιο, «ὁ Κύριος
ἐβασίλευσεν...»9, δανείζοντάς του «τήν σάρ-
κα τήν ἀπό αὐτῆς... γεγεννημένην»10. Ἔτσι
ἀναδεικνύεται ἡ θεοδόχος Κόρη τῆς Ναζα-
ρέτ «γῆ γόνιμος» καί «γῆ ζωοδότις», προκει-
μένου ἐξ αὐτῆς νά προέλθει ὁ Χριστός τό
κατά σάρκα11.
Στό βιβλίο τῆς Ἐξόδου ὁ Θεός ἐντέλλε-
ται διά τοῦ Μωϋσῆ πρός τόν λαό τοῦ Ἰσρα-
ήλ νά προετοιμασθεῖ τρεῖς μέρες σωματικά
καί ψυχικά, γιατί «τῇ ἡμέρᾳ τῇ τρίτῃ κατα-
βήσεται Κύριος ἐπί τό ὄρος Σινᾶ»12. «Καί
ἐλάλησε Κύριος πάντας τούς λόγους...»13,
«τό δέ ὄρος ἐκαπνίζετο ὅλον... καί ἐξέστη
πᾶς ὁ λαός σφόδρα»14 καί ἄκουσαν ὅλοι τή
φωνή τοῦ Θεοῦ νά ἐξαγγέλλει τόν Δεκάλογο.
Ὡστόσο, μετά τήν παράδοση τῶν ἐντολῶν,
«φοβηθέντες πᾶς ὁ λαός ἔστησαν μακρό-
θεν. Καί εἶπαν πρός Μωϋσῆν˙ λάλησον σύ
ἡμῖν, καί μή λαλείτω πρός ἡμᾶς ὁ Θεός, μή-
ποτε ἀποθάνωμεν»15. Γι’ αὐτό, ἑρμηνεύουν
οἱ Πατέρες, ἄν μόνο τό ἄκουσμα τῆς φωνῆς
τοῦ Θεοῦ προκάλεσε τόν φόβο τοῦ θανάτου
στούςἙβραίους, μπορεῖ κάποιος νάφαντα-
σθεῖ, ποιό τό μέγεθος τῶν ἀρετῶν τοῦ προ-
σώπου τῆςΘεοτόκου, ὥστεαὐτή νάἀξιωθεῖ,
ὄχι μόνο νάἀκούσει, ἀλλά καί νάἀποβεῖ «τό
ἐργαστήριον»16 τῆς οἰκονομίας τοῦΘεοῦ καί
ἡ «κιβωτός τοῦ Ἁγιάσματός του»17;
Εἶναι πάντως χαρακτηριστικά καί τά
ὅσα ἀναφέρει καί ὁ ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σῦρος,
ὅταν ἑρμηνεύει τό μυστήριο τῆς «κενώσε-
ως»18 ἤ τῆς «μετακενώσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου
εἰς ἀνθρωπότητα»19, λέγοντας: ὉΛόγος τοῦ
Θεοῦ ἔγινε ἄνθρωπος, δηλαδή κατά πάντα
ὅμοιος μέ μᾶς, πλήν τῆς ἁμαρτίας, ὅπως δι-
δάσκει καί ὁ Μέγας Ἀθανάσιος20, ἐξαιτίας
τῆς Θεοτόκου Μαρίας, καί δέν ἦλθε στόν
κόσμο μέ ἄλλο τρόπο, «ἵνα μή ἡ κτίσις τῇ
ἑαυτοῦ θεωρίᾳ καταφλεχθῇ»21. Ἔτσι, ὄχι
μόνο τή φύση δέν κατέκαυσε, κατερχόμε-
νος ὁΘεός Λόγος στή γῆ, ἀλλά καί τήνΚόρη
τῆς Ναζαρέτ διακράτησε ἀλώβητη, ἐξαιτί-
ας τοῦ μεγέθους ἀνέπλασε, μέ τήν εὐδοκία
τοῦ Θεοῦ Πατέρα του καί μέ τή συνέργεια
τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, «αὐτός δι’ ἑαυτόν τήν
ἀνθρωπίνηνφύσιν του»καί σκήνωσε, ὡςΘε-
άνθρωπος, στήν πανακήρατη μήτρα της22.
Aὐτήν τήν κατά πάντα ὁμοιότητα τοῦ
Χριστοῦ μέ τούς ἀνθρώπους, πλήν τῆς
ἁμαρτίας, κατά τόν Μέγα Ἀθανάσιο23, τήν
ὀφείλομε οἱ ἄνθρωποι, στήν Παναγία. Γι’
αὐτό καί ἡ ὑπέραγνος Κόρη, ὡς ἐκπρόσω-
πος τῆς ἀνθρωπότητας, ἀποβαίνει, κατά
τόν Μέγα Βασίλειο, «τό ἐργαστήριον τῆς
οἰκονομίας» τοῦ Θεοῦ νά σώσει τόν κόσμο24.
Στό πρόσωπο, λοιπόν, καί τῆς Ὑπεραγί-
ας Θεοτόκου λογίζεται τό τοῦ Ἀποστόλου,
«ὅτε ἦλθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου»25, ἀφοῦ
δι’ αὐτῆς «καί φύσις καί χρόνος καινοτο-
μεῖται»26 καί ἐπαναγωγή τοῦ ἀνθρώπου καί
τοῦ σύμπαντος κόσμου πρός «τό ἀρχαῖον
κάλλος» ἐγκαινιάζεται.
Γιά τοῦτο, λοιπόν, τό «ἔκπληκτον μυστή-
ριον», τήν Παναγία, ἀναφωνεῖ ὁ πρύτανης
τῶν Θεολόγων Πατέρων, Ἰωάννης ὁ Δαμα-
σκηνός: «Ἡμιλλῶντο οἱ αἰῶνες ποῖος τῇ σῇ
ἐγκαυχήσεται γεννήσει, ἀλλ’ ἐνίκα τῶν αἰώ-
νων τήν ἅμιλλαν ἡ προαιώνιος βουλή τοῦ
Θεοῦ»27! ■
6 Α΄ ΤΙΜ. 3,16.
ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ, Πανάριον, 77, 18, PG 42, 665Β.
7 ΚΟΝΤΑΚΙΟΝ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ, Α’ Οἶκος.
8 ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ, Ἀγκυρωτός, 66, PG 43, 136C.
9 ΨΑΛΜ. 92, 1.
10 ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ, Πανάριον, 77, 18, PG 42, 665Β.
11 ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ, Λόγος εἰς τήν Θεοτόκον, ἔκδ.
Jugie, Ρώμη 1935, σ. 28.
12 ΕΞΟΔΟΣ, 19, 11.
13 ΕΞΟΔΟΣ, 20, 1.
14 ΕΞΟΔΟΣ, 19, 18.
15 ΕΞΟΔΟΣ, 20, 19.
16 ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ, Πανάριον, 69, 51, PG42, 281A.
17 ΓΡΗΓΟΡΙΟΣΠΑΛΑΜΑΣ, Ὁμιλία Λ2’, ΕΠΕ, τόμ. 10, σ. 448.
18 ΦΙΛΙΠ., β’.
19 ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ, Ἀγκυρωτός, 66, PG43, 136C.
20 Μ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, Ἐπιστολή πρός Ἐπίκτητον ἐπί-
σκοπον Κορινθίων (παρά Ἐπιφανίου, Πανάριον, 77, 2,
PG42, 645Β.
21ΙΣΑΑΚ ΣΥΡΟΣ, Ἅπαντα τά εὑρέντα Ἀσκητικά, Λειψία
1870, σ. 76.
22 ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ, Ἀγκυρωτός, 75, PG43, 157BC.
23 Μ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, Ἐπιστολή πρός Ἐπίκτητον Ἐπί-
σκοπον Κορίνθου, (παρά Ἐπιφανίου, Πανάριον, 77, 2,
PG42, 645 BC.
4 Μ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, Ὁμιλία εἰς τήν ἁγίαν τοῦ Χριστοῦ Γέν-
νησιν, 3, PG31, 1461D-1464A.
25 ΓΑΛ. δ’ 4.
26 ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ ΕΟΡΤΗΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΣΚΕΠΗΣ.
27 ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ, Λόγος εἰς τό Γενέσιον τῆς
Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου
Μαρίας, 6,7, PG96, 672C.