118
Eνατενίσεις
ση του Χριστιανισμού στο νησί, όμως δεν παραμέ-
ρισε όλα τα εμπόδια που υπήρχαν. Η ειδωλολατρία
είχε βαθιές ρίζες ακόμη την εποχή εκείνη. Από τον
Ηρακλείδιο ενημερωνόμαστε την επίκληση του
Φιλοθέου σε ιερείς των ειδώλων, προκειμένου να
του φέρουν είδωλα των ολύμπιων θεών προς ανά-
σταση του γιου του.
28
Τόσο οι Ιουδαίοι, όσο και οι
εθνικοί χρησιμοποίησαν όλη τη δύναμη που διέθε-
ταν, για να κάμψουν την ορμή του Χριστιανισμού.
Οι χριστιανοί γνώρισαν καταπιέσεις και διώξεις.
Είναι εύλογο, ότι η παγίωση της χριστιανικής
πίστης στο νησί θα έβρισκε μπροστά της αρκετά
εμπόδια από τους ειδωλολάτρες. Αυτό αποδεικνύ-
εται τόσο από το μαρτυρικό τέλος του Αποστόλου
Βαρνάβα
29
που πέθανε δια λιθοβολισμού και με-
τέπειτα τον έκαψαν οι Ιουδαίοι λίγο έξω από τη
Σαλαμίνα, όσο και από άλλους μάρτυρες της Εκ-
κλησίας στην προσπάθειά τους για την επικράτεια
της νέας θρησκείας. Επίσκοποι, όπως οι Αθανάσι-
ος, Κόνων, Νεμέσιος Λούκιος και αρκετοί άλλοι
κατά τους διωγμούς
30
ασπάστηκαν τη χριστιανική
πίστη.
Ο Παύλος, αφού πληροφορήθηκε τον θάνατο
του Βαρνάβα, έστειλε προς τον Αρχιεπίσκοπο της
Κύπρο, Ηρακλείδιο, τους Επαφρά και Τυχικό με
εντολή να χειροτονηθούν ως επίσκοποι Πάφου
και Νεαπόλεως
31
αντιστοίχως. Επίσης, ζήτησε να
χειροτονήσει ακόμα έναν επίσκοπο στους Σόλους,
τον Αυξίβιο. Στους Σόλους τότε υπήρχε ο ναός του
Δία και ο ιερέας είχε την κατοικία του μέσα σε αυ-
τόν.
32
Ο Άγιος Ηρακλείδιος σπεύδοντας να χειρο-
τονήσει τον Αυξίβιο σε επίσκοπο των Σόλων του
χάραξε τον τύπο εκκλησίας πάνω στη γη με ένα
σχεδιάγραμμα. Η ενέργεια ήταν ενδεικτική για τις
βλέψεις των επισκόπων προς ανέγερση χριστιανι-
κού ναού, κάτι που υλοποίησε ο Αυξίβιος, παραμέ-
νοντας στον θρόνο για πενήντα χρόνια.
33
Είναι η
πρώτη γραπτή μαρτυρία για την ύπαρξη χριστια-
νικού ναού στην Κύπρο. Οι Σόλοι βάσει των γρα-
πτών πηγών ήταν η πρώτη πόλη που εκχριστια-
νίστηκε σε μεγαλύτερο βαθμό κατά τον 1ο αι. μ.Χ.
Ο Άγιος Νεόφυτος ο Έγκλειστος κάνει λόγο για
τον Κόνωνα που ασπάστηκε τον Χριστιανισμό, βα-
πτίστηκε και κατείχε έδρα επισκόπου σε άγνωστη
πόλη στα χρόνια των Αποστόλων.
34
Η ελληνορωμαϊκή κοινωνία του 1ου αι. μ.Χ.
παρουσιάζει φαινόμενα κρίσης και παρακμής. Ο
άνθρωπος αισθάνεται να μην έχει στηρίγματα
μέσα στον οικουμενικό κόσμο της ρωμαϊκής αυτο-
κρατορίας. Αναζητεί λύσεις στηφιλοσοφία, τηθρη-
σκεία και την αυτοκρατορική λατρεία. Το άτομο με
τη μύηση στις λατρείες των αρχαίων και ελληνι-
στικών χρόνων δεν μπορεί πλέον να λυτρωθεί και
να μεταμορφωθεί ηθικά. Οι Απόστολοι μέσα από
το κήρυγμά τους θέλησαν να περάσουν το μήνυμα
της εσωτερικής ελευθερίας που απορρέει από την
σταύρωση και την ανάσταση του Χριστού. Επιχεί-
ρησαν να δείξουν ότι τα μυστήρια της Εκκλησί-
ας δεν συντελούνται μόνο για λίγους στα κρυφά,
όπως οι ειδωλολατρικές μυήσεις.Όμως, δυστυχώς
μερικά συμπεράσματα ήταν πολύ δύσκολο να γί-
νουν ευθύς εξαρχής κατανοητά από το πλήθος.
Για τον δεύτερο αιώνα ελάχιστα στοιχεία γνω-
ρίζουμε. Το 116/7μ.Χ. επί Τραϊανούλαμβάνει χώρα
η μεγάλη επανάσταση των Ιουδαίων στην Κυρή-
νη, Αίγυπτο και Κύπρο. Οι Ιουδαίοι στην Κυρήνη
σκότωσαν διακόσιες είκοσι χιλιάδες Ρωμαίους και
Έλληνες ύστερα από φρικιαστικά βασανιστήρια.
Στην Κύπρο και την Αίγυπτο με αρχηγό τον Αρ-
τεμίωνα φονεύθηκαν διακόσιες σαράντα χιλιάδες
άτομα με τον ίδιο φρικαλέο τρόπο. Μετά την κατα-
στολή της εξέγερσης απαγορεύτηκε δια θανάτου η
οποιαδήποτε παρουσία Ιουδαίου στην Κύπρο, ακό-
μη και μετά από θαλασσοταραχή.
35
Σε επιτύμβια
επιγραφή τουΚουρίου που χρονολογείται περίπου
τον 2
ο
αι. μ.Χ. μαρτυρείται το όνομα τουΜητρόδω-
ρου, ο οποίος πολύ πιθανόν να ήταν χριστιανός.
36
Σε συνδυασμό με την έδρα του επισκόπου Φιλά-
γριου ήδη από τον 1
ο
αι. μ.Χ. οδηγεί στην παρουσία
μιας χριστιανικής κοινότητας στην πόλη από τους
πρώτους χριστιανικούς αιώνες.
■
28
F. Halkin, (υποσ. 17) 160.
29
Ἀλέξ. Μον.
Ἐγκώμ. εἰς Βαρν. 2, 29· Βί. Αὐξιβ. 7· Acta Barn.
22-26.
30
I. Χάκκετ,
Ιστορία της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Κύπρου
(μτφρ. Χ. Ι. Παπαϊωάννου), τόμ. 2 (Πειραιάς 1927), 171, 176, 178,
216, 291.
31
G. Hill,
A History of Cyprus,
vol. I, (Cambridge 1940), 262.
32
Βί. Αὐξιβ.
8-9, 13-14
·
J. Noret, Vita sancti Auxibii, in Peter van Deun,
Sancti Barnabae Laudatio auctore Alexandro monacho et
sanctorum Bartholomei et Barnabae vita e menologio imperiali deprompta
[CCSC 26], (Turnhout 1993), 177-202
·
33
Βί. Αὐξιβ.
14 και 21.
34
H. Delehaye, «Saints de Cypre»,
Anal. Boll.
26 (1907) 229-232.
35
Δίων Κάσσ. 68, 32
·
Ζων.
Χρον.
11, 22.
36
T. B. Mitford,
The Inscriptions of Kourion
(Philadelphia 1971), 294, αρ. 150.