118 / 196
116
Eνατενίσεις
Το 45 μ.Χ. γίνεται η έλευση στο νησί των Απο-
στόλων Παύλου
10
, Βαρνάβα
11
και του Ευαγγελι-
στή Μάρκου
12
. Σε μια προσπάθεια για διδαχή της
νέας θρησκείας αποβιβάστηκαν στη Σαλαμίνα, για
να κηρύξουν τον λόγο του Θεού στα μέλη της τότε
ισχυρής οικονομικής εβραϊκής κοινότητας.
13
Από
αρχαιολογικής πλευράς δεν υπάρχουν ευρήματα
που να επιβεβαιώνουν την ύπαρξη συναγωγών
στη Σαλαμίνα. Η ανταπόκριση δεν ήταν η ανα-
μενόμενη με αποτέλεσμα να απευθυνθούν στους
Έλληνες και τους Ρωμαίους. Στην πρώτη τους
περιοδεία οι τρεις Απόστολοι πέτυχαν την οργά-
νωση της Κυπριακής Εκκλησίας, τοποθετώντας
στην ηγεσία της ικανούς εκκλησιαστικούς αξιω-
ματούχους, οι οποίοι θα μπορούσαν να αναλάβουν
τη διάδοση της νέας θρησκείας και την περαιτέρω
ενίσχυση της Εκκλησίας. Στην Πάφο, σημαντι-
κό κατόρθωμα αποτέλεσε ο εκχριστιανισμός του
Ρωμαίου ανθύπατου Σέργιου Παύλου, ο οποίος
συγκλονίστηκε από το θαύμα της προσωρινής τύ-
φλωσης τουμάγουΕλύμα.
14
ΗΚύπρος ήτανηπρώ-
τη επαρχία που κυβερνήθηκε από χριστιανό διοι-
κητή. Κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στην
Κύπρο χειροτονήθηκαν αρκετοί επίσκοποι και δι-
άκονοι. Ο Λάζαρος, μετά τον διωγμό των Ιουδαίων
κατά των χριστιανών, ήρθε στο νησί και ανέλαβε
καθήκοντα επισκόπου Κιτίου.
15
Σύμφωνα με τη
χριστιανική παράδοση η Παναγία επισκέφθηκε
τον Λάζαρο στην Κύπρο, ύστερα από παράκληση
του ιδίου προσφέροντάς του ένα
«Ὠμοφόριον».
16
Στο Κίτιο οι δύο Απόστολοι συνάντησαν τον Ηρά-
κλειο, τον οποίον αφού βάπτισαν και μετονόμασαν
σε Ηρακλείδιο, τον χειροτόνησαν επίσκοπο Κύ-
πρου με έδρα την Ταμασό.
17
Στην Αντιόχεια χειρο-
τόνησαν ως επίσκοπο τον Κύπριο Αριστοκλειανό
και τον έστειλαν, για να υπηρετήσει στο νησί,
όπου μετέπειτα τον συνάντησαν στηνΑμαθούντα,
η οποία αποτέλεσε επισκοπική περιφέρεια.
18
Το 50 μ.Χ. ο Απόστολος Βαρνάβας μαζί με τον
Μάρκο επανήλθαν στηνΚύπρο αρχίζοντας τη δεύ-
τερή τους περιοδεία, κατά την οποία η Εκκλησία
οργανώθηκε και θεμελιώθηκε ακόμα καλύτερα.
19
Κατά την άφιξή τους στον Κορμακίτη συνάντη-
σαν τους ειδωλολάτρες Τίμωνα και Αρίστωνα, οι
οποίοι τους φιλοξένησαν.
20
Στη Λάπηθο δεν έγιναν
αποδεκτοί, επειδή οι κάτοικοι τελούσαν ειδωλο-
λατρία στο θέατρο, και αναχωρώντας παρέμειναν
κοντά στον Ηράκλειο.
21
Στην Παλαίπαφο ο ειδω-
λολάτρης Ρόδων πίστεψε στον λόγο του Θεού, ενώ
ο Ιουδαίος Βαριησούς αναγνωρίζοντας τον Βαρνά-
βα δεν τους επέτρεψε να εισέλθουν στην Πάφο με
συνέπεια να επιστρέψουν στο Κούριο. Η ιουδαϊκή
κοινότηταφαίνεται, ότι ήτανπολυάριθμηστοΚού-
ριο, την Αμαθούντα και στο Κίτιο, με επικεφαλής
τονΒαριησού. Ητέλεση βρωμερής πομπής από ένα
πλήθος γυμνών ανδρών και γυναικών προς τιμήν
ίσως του Απόλλωνος, οι σπονδές, ο θόρυβος στον
ιππόδρομο και η παρεμπόδιση εισόδου του Βαρνά-
βα και του Μάρκου στις πόλεις υπογραμμίζουν το
ειδωλολατρικό στοιχείο στο έπακρό του.
22
Οι συ-
κοφαντίες από τους Εβραίους ενάντια στους Απο-
στόλους άρχισαν να πληθαίνουν, κατηγορώντας
τους ότι δεν δίδασκαν σύμφωνα με τις Γραφές. Οι
εξ Ιουδαίων Χριστιανοί απαιτούσαν από τους εξ
εθνών χριστιανούς να ενεργούν σύμφωνα με τον
Μωσαϊκό Νόμο.
Τον 1
ο
αι. μ.Χ. οι επισκοπικές έδρες βρίσκονταν
στις πόλεις ή τις κώμες, από τις οποίες προέρχο-
νταν ή διέμεναν οι χειροτονηθέντες επίσκοποι. Σε
πρώτο στάδιο ο Χριστιανισμός διαδόθηκε μέχρι
10
H. Morton, In the Steps of St. Paul (London 1936), 71-142
· H. Metger,
Les routes de saint Paul dans l’ Orient grec
(Paris
2
1956), 11-
20
·
S. Perown
e,
The Journeys of St Paul
(London 1973), 36-53.
11
Πράξ.
4, 36-37
·
Μ. Νικολαΐδη,
Βαρνάβας ο Κύπριος
(Λευκωσία 1973), 33-34
·
Peter van Deun,
Sancti Barnabae Laudatio auctore
Alexandro monacho et sanctorumBartholomei et Barnabae vita e menologio imperiali deprompta
[CCSC 26], (Turnhout 1993), 83-
122.
12
Ευσέβ.
Ἐκκλ. Ἱστ. 7,
25.15-16
· Πράξ.
13, 5
· Acta Barn.
5, στο R. A. Lipsius - M. Bonnet (εκδ.),
Acta Philippi et Acta Thomae accedunt Acta Barnabae
(Hildeshein 1990), vol. II, 2.
13
Χ. Οικονόμου,
Οι απαρχές του χριστιανισμού στην Κύπρο
(Πάφος,
3
1996), 369-379.
14
Πράξ.
13, 5-13
·
Χ. Οικονόμου,
Η κλήση του Απ. Παύλου και οι απαρχές της ιεραποστολικής του δράσης
(Θεσσαλονίκη 1992),
350-351.
15
Α.
Παυλίδης, λ. Κιτίου επισκοπή στην
ΜΚΕ,
τόμ. 7, 123-25.
16
Κ. Χατζηϊωάννου,
ΑΚΕΠ,
τόμ. Α’, 352-357
· LSJ
λ. ὠμοφόριον.
17
F. Halkin, «Les actes apocryphes de Saint Héraclide de Chypre, disciple de l’ apôtre Barnabé»
AnalBoll
82 (1964) 133-169
·
Acta Barn.
16-17, 22.
18
Act. Barn.
20.
19
Πράξ.
15, 35-39
· Act. Barn. 7-8.
20
Act. Barn.
11 και 14.
21
Acta Barn.
16-17: «καὶ εἰδωλομανίας ἐπιτελουμένης ἐν τῷ θεάτρῳ οὐκ εἴασαν ἡμᾱς εἰσελθεῑν ἐν τῇ πόλει…».
22
Acta Barn
. 18-21.