Eνατενίσεις
125
οροφή. Οι τοίχοι είναι χοντροί, με πάχος μισό μέ-
τρο. Υπάρχει μία μόνο είσοδος στον δυτικό τοίχο,
πάνω από την οποία βρίσκεται μεγάλο τριγωνικό
παράθυρο. Ελάχιστα ίχνη τοιχογραφιών μόλις δια-
κρίνονται, που μαρτυρούν ότι ο ναός ήταν κάποτε
κατάγραφος. Ολόγυρα η δασική βλάστηση είναι
οργιαστική και δεν επιτρέπει τη λεπτομερή εξέ-
ταση του χώρου. Συνεπώς δεν υπάρχουν ορατές
ενδείξεις που να δηλώνουν είτε ύπαρξη, κάποτε,
μοναστηριακών κτισμάτων, είτε ύπαρξη κάποιου
οικισμού στην περιοχή.
07. Άγιος Παύλος.
Στον δυτικό
πενταδάκτυλο τώρα. Αναφέρεται
ότι είχε υπάρξει κάποτε μικρό μο-
ναστήρι στη βόρεια πλαγιά του Πε-
νταδακτύλου, αρκετά πάνω από τον
Καραβά και περί τα 10 χλμ. δυτικά
της κορυφής του Αγίου Ιλαρίωνος.
Πότε ιδρύθηκε, από ποίους και για
πόσο διάστημα άκμασε, είναι άγνω-
στο. Παλαιά παράδοση αναφέρει ότι
κατά τους πρώτους μετά Χριστόν αι-
ώνες κάποιος [Παύλος:] είχε φθάσει
στην περιοχή Λαπήθου – Καραβά
για να διδάξει τη νέα θρησκεία. Είχε
όμως εκδιωχθεί, ανέβηκε στο βουνό
και μόνασε στην τοποθεσία εκείνη. Η
παράδοση αυτή πιθανότατα παραπέ-
μπει στο ότι αρχικά είχαν διαβιώσει
στον χώρο ένας ή περισσότεροι ασκη-
τές που είχαν έλθει απ’ έξω, κι εκεί ιδρύθηκε κατό-
πιν μικρό μοναστήρι.
Σήμερα σώζονται λίγα ερείπια από τον παλαιό
βυζαντινό ναό, που φαίνεται να ήταν κτίσμα του
12ου αιώνα (κατά τον οποίο είχαν ιδρυθεί στην
Κύπρο πολλά μοναστήρια). Στέκει βασικά μόνο
ο βόρειος τοίχος, ενώ από τους υπόλοιπους σώζε-
ται μόνο το κάτω μέρος ή μόνο η βάση. Στο βόρειο
τοίχο υπήρχε παράθυρο, ενώ η είσοδος βρισκόταν
στον δυτικό τοίχο. Ο ναός, κτισμένος με αργούς
λίθους, ήταν καμαροσκέπαστος και είχε χοντρούς
τοίχους. Δεν σώζονται άλλα
κατάλοιπα μοναστηριακών
οικοδομημάτων, ωστόσο η
συσσώρευση λίθων γύρωαπό
το ναό δηλώνει την ύπαρξή
τουςκάποτε.Οναός, μονόκλι-
τος, είχε εσωτερικές διαστά-
σεις 6.20 Χ 4.30 μέτρα, χωρίς
την αψίδα στα ανατολικά,
που είχε χορδή 2.50 μέτρα και
βέλος 1.50. Στα αριστερά της
αψίδας υπάρχει μακρόστενη
κόχη στον σωζόμενο τοίχο, με
ελάχιστα ίχνη τοιχογραφίας.
Ίχνη τοιχογραφιών διακρί-
νονται και σε άλλα τμήματα,
μάλιστα και χαμηλά, πράγμα
που δηλώνει ότι ο ναός ήταν
κάποτε κοσμημένος ολόκλη-
ρος με τοιχογραφίες.
08. Αγία Ευδοκία.
Στην
Ερείπια του βυζαντινού ναού του
Αγίου Παύλου, πάνω από τον Καραβά
Ο ερειπωμένος ναός της Αγίας Ευδοκίας,
πάνω από το χωριό Σύσκληπος