128 / 196
126
Eνατενίσεις
ακριβώς αντίθετη πλευρά του βουνού, πάνω από
το χωριό Σύσκληπος, υπάρχουν τα κατάλοιπα άλ-
λου αξιόλογου ναού. Δυσκολεύτηκα να βρω πρό-
σβαση, αφού στην περιοχή λειτουργεί από τους
Τούρκους ένα τεράστιο λατομείο που κατατρώει το
βουνό. Ο ναός βρίσκεται σε δυσπρόσιτη περιοχή,
ανήκει στην αγίαΕυδοκία και φαίνεται ότι υπήρξε
σημαντικό κτίσμα. Στέκουν ακόμη ο δυτικός τοί-
χος, με μια μεγαλόπρεπη και μεγάλων διαστάσε-
ων είσοδο, καθώς και το κάτω τμήμα του βόρειου
τοίχου και τμήμα της αψίδας του ιερού. Φαίνεται
πολύ πιθανό να είχε υπάρξει κι εδώ ένα μοναστήρι
κάποτε, όμως δεν υπάρχουν πληροφορίες. Ούτε
όμως υπάρχουν πληροφορίες για ύπαρξη κάποιου
χωριού. Στα νότια του ναού και
κοντά του υπάρχουν τα κατάλοι-
πα μεγάλης τετράγωνης κτιστής
δεξαμενής. Επίσης στα νοτιοανα-
τολικά του ναού υπάρχουν κα-
τάλοιπα μεγάλου οικοδομήματος
που χωριζόταν εσωτερικά σε δύο
μεγάλων διαστάσεων χώρους, ενώ
υπήρχε και μακρόστενη στοά καθ’
όλο το μήκος της βόρειας πλευράς.
Το οικοδόμημα αυτό οπωσδήποτε
δεν ήτανε κατοικία αλλά μεγάλος
χώρος άλλης χρήσης. Ίσως η τρά-
πεζα ή άλλο μοναστηριακό οικοδό-
μημα;
Η μεγάλη δεξαμενή κοντά στο
ναό φαίνεται να είναι νεότερο εκεί-
νου κτίσμα, ενώ ο ναός θα πρέπει
να θεωρηθεί ότι είναι τουλάχιστον
του 13ου ή 14ου αιώνα. Άλλο ερει-
πωμένο οικοδόμημα, επίσης νεότε-
ρο του ναού, βρίσκεται σε ύψωμα
και μακρύτερα, περί τα 300 μέτρα στα νοτιοδυτικά
του. Πάντως σε παλαιούς χάρτες βρίσκεται σημει-
ωμένο το χωριό Σύσκληπος (γράφεται ως Sisipo),
αλλά δεν σημειώνεται άλλος οικισμός στην περιο-
χή του ναού. Ο Σύσκληπος μαρτυρείται και ως φέ-
ουδο κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας.
Ο ίδιος ο ναός, που φαίνεται να ήτανε μεγαλο-
πρεπής, είχε εσωτερικές διαστάσεις 11.00 Χ 4.00
μέτρα, χωρίς την αψίδα στα ανατολικά, που είχε
χορδή 2 μέτρα και βέλος 1.40. Δύο μακρόστενα πα-
ράθυρα υπήρχαν στην αψίδα του ιερού. Ο ναός,
μονόκλιτος και καμαροσκέπαστος, είχε χοντρούς
τοίχους και ήταν κοσμημένος με τοιχογραφίες,
όπως μαρτυρούν λίγα τους κατάλοιπα. Στο δυτικό
άκρο του νότιου τοίχου, δίπλα στη μεγαλόπρεπη
είσοδο, σώζεται ένας πολύ χοντρός τοξοειδής τοί-
χος αντιστήριξης. Άλλοι παρόμοιοι τοίχοι φαίνε-
ται να ενίσχυαν επίσης τον νότιο τοίχο του ναού
που βρισκότανε στην πλευρά της κατωφέρειας
του βουνού – και που τελικά έχει καταρρεύσει. Το
ύψος του ναού, όπως φαίνεται από τον όρθιο δυτι-
κό τοίχο, ήταν περίπου 4.30 μέτρα.
Η ύπαρξη, κάποτε, του μεγάλου οικοδομήμα-
τος και άλλων εγκαταστάσεων, σε σχέση και προς
το μέγεθος και τη μεγαλοπρέπεια του ίδιου του
ναού, φανερώνουν ότι ο χώρος είχε γνωρίσει κάπο-
τε ακμή. Εάν όντως είχε λειτουργήσει κάποτε εδώ
ένα μοναστήρι για κάποιο διάστημα, τούτο θα πρέ-
πει να υπήρξε αρκετά πλούσιο.
09. Άγιος Γεώργιος.
Ιδιαίτερα αξιόλογος ερει-
πωμένος ναός στον κεντρικό Πενταδάκτυλο, που
υπήρξε κάποτε μοναστήρι, άγνωστο στις πηγές.
Εκτός από το ναό υπάρχουν κατάλοιπα μακρόστε-
νου οικοδομήματος στη νότια πλευρά, που τμήμα
του εφαπτόταν στο ναό. Λίγα κατάλοιπα άλλου
οικοδομήματος υπάρχουν και στη βόρεια πλευρά,
ενώφαίνεται να υπήρχαν και στη δυτική. Επρόκει-
το για αρκετά μεγάλο οικοδομικό σύμπλεγμα, με
εσωτερική αυλή, ο δε ναός κατελάμβανε το μέσον
της ανατολικής πτέρυγας. Η τοποθεσία, βορειοδυ-
τικά της κορυφής Γιαηλάς, είναι ιδιαίτερα δυσπρό-
σιτη, απομονωμένη, με θέα προς τη βόρεια ακτή.
Πέρα από το οικοδομικό σύμπλεγμακαι στα δυτικά
του υπάρχει μια ισοπεδωμένη έκταση, που προφα-
νώς αποτελούσε κάποτε κήπο του μοναστηριού.
Ο ερειπωμένος ναός του μοναστηριού του Αγίου Γεωργίου,
κάτω από την κορυφή Γιαηλάς, ανατολικότερα της Χαλεύκας