99 / 196
Eνατενίσεις
97
Είναι αξιοπερίεργο γιατί η συλλαβική γραφή
εγκαταλείφθηκε γύρω στα τέλη του 3
ου
π.Χ. αιώ-
να. Παράλληλα είναι και λυπηρό γιατί η Ελληνι-
κή γλώσσα απώλεσε αρκετά ιδιώματα, τα οποία η
αλφαβητική γραφή αδυνατεί να αποδώσει. Μερικά
ιδιώματα επέζησαν μέσω της προφορικής γλώσ-
σας, ιδιαίτερα στην Πάφο, τόπο της καταγωγής
μου, όπου ακόμη χρησιμοποιούνται εκφράσεις της
αρχαίας Ελληνικής γραμματικής όπως και αρκε-
τές αυτούσιες ομηρικές λέξεις.
Η επικρατούσα άποψη, ότι έγινε εγκατάλειψη
της συλλαβικής γραφής λόγω της ανωτερότητας
της αλφαβητικής, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή
και αυτό το στηρίζουμε στις εξής δύο πραγματικό-
τητες:
1.
Πρώτη πραγματικότητα είναι, ότι η εγκα-
τάλειψη της συλλαβικής δεν επήλθε μέσα από μια
πορεία σταδιακού μαρασμού, αλλά επισυνέβηκε
μια ξαφνική ανακοπή της χρήσης της. Το συμπέ-
ρασμα αυτό μπορεί να εξαχθεί μεταξύ άλλων και
από τα ευρήματα των ανασκαφών στο Καφίζιν
2
,
όπου η συλλαβική γραφή συνυπάρχει με την αλ-
φαβητική και αρκετές επιγραφές είναι δίγραφες,
δηλαδή γραμμένες και στις δύο γραφές. Το σημα-
ντικό είναι ότι οι επιγραφές αυτές ανήκουν στο
τέλος του 3
ου
π.Χ. αιώνα, την περίοδο δηλαδή που
η συλλαβική γραφή περνά σε αχρησία. Εντούτοις
μόνο στο Καφίζιν ανευρέθηκαν 65 συνολικά επι-
γραφές στην συλλαβική γραφή. Έτσι, δεν μπορεί
να γίνει αποδεκτό, ότι ένα μεστωμένο σύστημα
γραφής, ζυμωμένο από τα βάθη των αιώνων, ξεχά-
στηκε ξαφνικά μέσα σε μια νύκτα.
Ακόμη μια ηχηρή διάψευση στην επικρατούσα
άποψη δίνει το παράδειγμα της Εκκλησίας, η οποία
δεν επηρεάζεται από τις αλλαγές στη μορφή της
γλώσσας και της γραφής, αλλά διατηρεί ανόθευτη
τηνΕλληνική, όπως αυτήχρησιμοποιείτοπριναπό
2.500 χρόνια. Εάν δε ζούσαμε αυτήν την πραγματι-
κότητα, δε θα μπορούσαμε να την πιστέψουμε.
2.
Η δεύτερη πραγματικότητα αφορά την ποι-
ότητα, τη φιλοσοφία και δομή της ελληνικής συλ-
λαβικής γραφής, η οποία, εις πείσμα του χρόνου,
παραμένει ζωντανή ακόμη και μετά από 2.200
χρόνια στην Ιαπωνική γραφή, όπου εφαρμόζεται
ακόμη και η ίδια λογική στους γραμματικούς κα-
νόνες.
Και όμως θα μπορούσε να βρίσκεται σε
χρήση μέχρι σήμερα
Σους πιο κάτω πίνακες μπορούμε να συγκρί-
νουμε, αλλά και να θαυμάσουμε, το βαθμό εξαιρε-
τικής απλότητας και καθαρότητας μιας πανάρχαι-
ας γραφής, η χρήση της οποίας απαγορεύτηκε πριν
από 2200 χρόνια, συγκρινόμενη με τις δύο μορφές
γραφής της σημερινής Ιαπωνικής γραφής.
Τα ιστορικάδρώμεναότανπέρασε σε αχρη-
σία η συλλαβική γραφή
Έτσι η απάντηση του προηγούμενου ερωτή-
ματος πρέπει να αναζητηθεί μέσα από τα ιστορικά
2
Το Καφίζιν ή μικρός Άρωνας, είναι αρχαιολογικός χώρος κοντά στην περιοχή του λόφου Άρωνας στην Αγλανζιά.
Στο χώρο αυτό υπάρχει σπήλαιο λατρείας Νύμφης, εντός του οποίου βρέθηκαν σημαντικά αρχαιολογικά έργα
τέχνης και επιγραφές σε κυπροσυλλαβική και αλφαβητική γραφή. Με βάση ημερομηνίες, που σημειώνονται σε
ορισμένες επιγραφές, η χρήση του Νυμφαίου χρονολογείται στην Ελληνιστική Περίοδο και συγκεκριμένα μεταξύ
των ετών 225 - 218 π. Χ., δηλαδή από το 23o έτος βασιλείας τουΠτολεμαίου του Ευεργέτη ως το 4ο έτος τουΠτολε-
μαίου Φιλοπάτορα. The Nymphaeum of Kafizin, Terence B. Mitford, Kadmos, 1981.
Μέγας Αλέξανδρος