57 / 196
Eνατενίσεις
55
σὲ κάθε Θεία Λειτουργία. Διότι σὲ κάθε Θεία
Λειτουργία ἡἘκκλησία συνάγει τὰ μέλη της, εἰ
σέρχεται στὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ
22
καὶ ὅλοι μαζὶ
ἀνεβαίνουμε τὴν ἐπουράνια κλίμακα στὴν Τρά
πεζα τοῦ Χριστοῦ
23
.
Ἐπειδὴ ἡ πορεία τῆς Ἐκκλησίας κατὰ τὴ
Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ εἶναι πορεία πρὸς τὴν
Ἀνάσταση, πρέπει νὰ γίνει κατανοητὸ ὅτι δὲν
μπορεῖ νὰ ὑπάρχει εὐχαριστιακὴ ἑνότητα με
ταξὺ τῶν ἀναβαινόντων πιστῶν, ἂν δὲν ὑπάρχει
καὶ δογματικὴ ἑνότητα. Τὴν Κυριακὴ τῆς Ὀρθο
δοξίας ὁ Ἀδαμιαῖος Θρῆνος ἔχει πλήρως ἀπομα
κρυνθεῖ ἀπὸ τὸν ἀτομισμὸ τῆς προσωπικῆς συμ
φορᾶς, καὶ ἔχει ἐνταχθεῖ μέσα στὴν κοινότητα.
Ὁ Ἀδὰμ εἶναι τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας ποὺ ἔχει
ἀναλάβει τὴν εὐθύνη του καὶ ἐπιδίδεται σὲ μία
προσπάθεια ἐπιστροφῆς στὸν Χαμένο Παρά
δεισο, διὰ τῆς θριαμβευτικῆς πορείας πρὸς τὰ
ἔσχατα. Ὁ ἄνθρωπος μέσα στὴν εὐχαριστιακὴ
κοινότητα θρηνεῖ γιὰ τὶς προσωπικές του ἁμαρ
τίες καὶ ταυτόχρονα θριαμβολογεῖ γιὰ τὴ δόξα
τῆς Ἐκκλησίας του. Ὁ πόνος εἶναι ἀλλοιώτικος,
γιατὶ δὲν εἶναι μοναχικὸς καὶ ἀδιέξοδος. Βιώνε
ται μέσα στὴν εὐφρόσυνη ἀτμόσφαιρα τῆς Κι
βωτοῦτῆςΣωτηρίας.Ὅσοκαὶ ἂνστὸπροσωπικό
τουπεδίο ὁ ἄνθρωπος συνειδητοποιεῖ τὴν ἀστο
χία, τὴν μετριότητα καὶ τὴν ἁμαρτωλότητά του,
δὲν ἀπελπίζεται. Γι᾽ αὐτὸ καὶ τὴν Κυριακὴ τῆς
Ὀρθοδοξίας ψάλλεται τὸ ἀναστάσιμο τροπάριο
τοῦ κανόνος, ποίημα τοῦ Θεοφάνους, παρόλο
ποὺ ἀπέχουμε χρονικῶς ἀπὸ τὴν ἑορτὴ τῆς Ἀνα
στάσεως: «Σκιρτῶντες μετ᾽ εὐφροσύνης σήμε
ρον πιστοὶ βοήσωμεν· Ὡς θαυμαστὰ τὰ ἔργα σου
Χριστέ, καὶ μεγάλη ἡ δύναμις, ὁ τὴν ἡμῶν ὁμό
νοιαν, καὶ συμφωνίαν ἐργασάμενος»
24
. Ἂς κά
νουμε τὴ σύγκριση. Ἐδῶ δὲν ὑπάρχει ἕνας Ἀδὰμ
μοναχικὸς καὶ ὀδυρόμενος, ἀλλὰ ὅλοι οἱ πιστοὶ
τῆς Ἐκκλησίας. Ἀπουσιάζει ἡ μοναχικὴ κραυγή,
ὁ ὁλοφυρμός, ἡ οἰμωγὴ καὶ ὁ θρῆνος. Ἐπικρατεῖ
ἡ βοὴ τῆς χαρᾶς, ποὺ ἐκφράζει τὰ σκιρτήματα
εὐφροσύνης τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας.
Ἡ ἱκετήριος κραυγὴ τοῦ Ἀδὰμ εἰσακούσθη
κε καὶ διὰ τῆς Σαρκώσεως τοῦ Λόγου ἑνώθηκε
σὲ ἕνα σῶμα μαζί του ἡ μία Ἁγία Καθολικὴ καὶ
Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία Του. ὉἈδὰμ δὲν ἀναζη
τεῖ συνεργάτη στὸν θρῆνο του, γιατὶ ἔχει ἔλθει ὁ
ἐργασάμενος τὰ θαυμαστὰ ἔργα του Χριστός. Ὁ
θρῆνος μεταποιεῖται σὲ θαυμασμό, ἡ ἄβυσσος
τῆς ἀδαμιαίας μοναξιᾶς ἐξαφανίζεται.
Ποιάεἶναιαὐτὴἡδύναμηποὺἐξαφανίζει τὴν
ἄβυσσο; Ἡὁμόνοια καὶ ἡ συμφωνία τῆς Ἐκκλη
σίας. Ὁ διχασμός, ἡ αἵρεση, ὁ φανατισμός, ποὺ
βίωσε ἡ Ἐκκλησία τοὺς πρώτους αἰῶνες μέχρι
τὴν ἑδραίωση τῶν δογμάτων της, δὲν ἦσαν τί
ποτα ἄλλο ἀπὸ ἐκφάνσεις ἐκλογικεύσεων καὶ
ἑτεροκατηγοριῶν τοῦ πεπτωκότος καὶ αὐτονο
μημένου Ἀδάμ. Ὅμως, πάντοτε ἡἘκκλησία πο
ρευόταν κοινοτικῶς, μὲ τὶς Συνόδους της καὶ μὲ
τὴ συναίνεση τοῦ πληρώματος, τὸν δρόμο τοῦ
ὑπέρλογου μὴ ὑποκύπτοντας στὸν πειρασμὸ
τοῦ κατατεμαχισμοῦ τῆς δογματικῆς ἀλήθειας,
ἐν ὀνόματι τῆς διάσωσης μιᾶς λογοκρατούμενης
ἑνότητας. Ἡ Ἐκκλησία κατάφερε νὰ διασώσει
τὴν ὑπέρλογη ὁλότητα τῆς ζωοδόχου πίστε
ως, ἀποβάλλοντας κάθε φορὰ τὰ νεκρὰ ἄπνοα
μέλη τῆς αἱρέσεως καὶ τῆς κακοδοξίας. Ἡ ὁμο
γνωμία, ἡ ὁμόνοια καὶ συμφωνία τῶν πιστῶν
συναρμόζει τὸ σῶμα τοῦ Νέου Ἀδάμ, χωρὶς νὰ
ἀπορροφᾶ ἢ νὰ ἐξαφανίζει τὸ μοναδικὸ καὶ ἀνε
πανάληπτο πρόσωπο τοῦ κάθε μέλους Της. Καὶ
στὸ τριαδολογικὸ καὶ στὸ χριστολογικὸ δόγμα
της ἡὈρθοδοξία διασώζει τὸ ὅλον καὶ ὄχι τὸ μέ
ρος τῆς οὐσίας, μένοντας προσκολλημένη στὴν
ὑποστατικὴ ἔννοια τοῦ προσώπου.
Γι᾽ αὐτό, τὴν Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας πα
νηγυρίζουμε τὴν τρισυπόστατη ὁμοούσια φύση
τῆς Τριαδικῆς Θεότητος καὶ τὴ διφυῆ θεανδρι
κότητα τῆς μίας καὶ μοναδικῆς ὑποστάσεως
τοῦ Σαρκωθέντος Λόγου. Ἔτσι, λαμβάνουμε
τὸ πρότυπο καὶ τοῦ δικοῦ μας προσωπικοῦ
τρόπου ὑπάρξεως. Γιατί, ὅσο εἴμαστε μέλη τῆς
Ἐκκλησίας, ὅσο φορᾶμε τὸ ἔνδυμα τῶν σεπτῶν
δογμάτων της, ὅσο μετέχουμε τῶν ἁγιαστικῶν
μυστηρίων της, τόσοπερισσότερο χριστοποιού
μεθα. Καὶ ἐπειδὴ ὁ Χριστὸς εἶναι Εἰκὼν Θεοῦ,
ὅσο περισσότερο χριστοποιούμεθα τόσο περισ
σότερο καθρεφτίζεται τὸ κατ᾽ εἰκόνα στὸ καθ᾽
ὁμοίωσιν, τὸ ὅλον τοῦ κάθε προσώπου στὸ ὅλον
τοῦ Θεοῦ. Αὐτὴ εἶναι ἡ μεγαλύτερη προσωπικὴ
νίκη τοῦ καθενός μας ἀπέναντι στὸν Διάβολο, ὁ
ὁποῖος μὲ τὴν αἵρεση καὶ τὶς διενέξεις προσπα
θεῖ νὰ διαιρέσει τὴν Ἐκκλησία καὶ νὰ τεμαχίσει
τὴν ὁλότητα τοῦ κάθε προσώπου. Σήμερα, Κυ
ριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀφήνουμε πίσω μας τὴ
στατικὴ ὁμοθυμία τοῦ Ἀδαμιαίου Θρήνου τῆς
Τυρινῆς καὶ ἑνώνουμε τὸν βηματισμό μας πρὸς
στὴν δυναμικὴ ὁμογνωμία, τὸν Ἐσχατολογικὸ
Θρίαμβο τῆς Ἐκκλησίας.
■
22
Ἡ Θεία Λειτουργία ἀρχίζει μὲ πανηγυρικὴ δοξολογία τῆς Βασιλείας (Αλεξανδρου Σμεμαν,
Ἡ ἀποστολή τῆς Ἐκκλη-
σίας στό σύγχρονο κόσμο,
[Ὀρθοδοξη Μαρτυρία 16], μτφρ. Ἰ Ροηλίδη, ἐκδ. Ἀκρίτας, Ἀθήνα 1993
2
, σελ. 41).
23
Αλεξανδρου Σμεμαν,
ὅ.π.,
σελ. 41-42. Πρβλ.
Ἑβρ.
10:19επ.
24
Κανὼν ὄρθρου, α´ ᾠδή, τροπάριον 1,
Τριῴδιον κατανυκτικόν,
σελ. 135.