56 / 196
54
Eνατενίσεις
διέξοδο στὴν ὑπαρξιακὴ ἀγωνία τοῦ ἀνθρώπου.
Μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀναβαθμίζουν τὸν συναι
σθηματικὸ κλυδωνισμὸ ποὺ προκαλοῦν σὲ δο
ξολογικὴ ἀνιδιοτέλεια
20
. Γιὰ τὴν ὀρθοδοξία, ἡ
συγκύπτουσα ψυχὴ καὶ ἡ συγκύπτουσα στάση
τοῦ σώματος εἶναι ἀδιάκοπη μάχη μὲ τὸν πειρα
σμό. Οἱ μετάνοιες καὶ γονυκλισίες εἶναι τρόπος
καὶ στάση προσευχῆς τόσο κατ’ ἰδίαν ὅσο καὶ
στὴ Λατρεία. Ἕνα μόνο γεγονὸς ἀνορθώνει τὸν
πιστό, ὅπως ὁ Κύριος ἀνόρθωσε τὴ συγκύπτου
σα: Ἡ Ἀνάσταση. Γι’ αὐτὸ στὶς Κυριακάτικες
Λειτουργίες, ὁπόταν ἡ Ἐκκλησία ἑορτάζει τὴν
Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ἀπαγορεύονται οἱ ἀκο
λουθίες τῶν γονυκλισιῶν
21
. Ἡ Ἀνάσταση τοῦ
Κυρίου προσδίδει θριαμβευτικὴ καὶ ἀγωνιστι
κὴ ἀτμόσφαιρα στὴΛατρεία. Ὁδρόμος τῆς ἀνα
κλήσεως στὴν παραδείσια τρυφὴ εἶναι μακρύς,
ὁ ἐχθρὸς πονηρὸς καὶ πολυμήχανος, οἱ παγίδες
πολλές. Ὅμως, μὲ τὴν ἔλευση τοῦ Νέου Ἀδάμ,
τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἔχουν ἀνοίξει
οἱ κλίμακες τοῦ οὐρανοῦ. Ὁ χωροχρόνος, ὅπου
διενεργεῖται αὐτὸ τὸ διαρκὲς θαῦμα τῆς σωτη
ρίας, εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Τὸ ἁγιασθὲν σῶμα τοῦ
Χριστοῦ. Ἡ ἄμπελος τοῦ Παραδείσου, ἡ ὁποία
ἔχει ἁπλώσει τὰ οὐράνια κλήματά της ἐπιγείως.
ΙΙΙ. Ὁ θρίαμβος
Ὅλα ὅσαν ἀναπτύχθηκαν ἀνωτέρω ἐξηγοῦν
γιατί ἡ Ἐκκλησία μας, μετὰ τὴν Κυριακὴ τῆς
Τυρινῆς καὶ στὸ πρῶτο στάδιο τῆς Μεγάλης
Τεσσαρακοστῆς, θεσμοθέτησε ὡς Πρώτη Κυ
ριακὴ τῶν Νηστειῶν τὴν Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδο
ξίας, ὑποβάλλοντας τοὺς πιστοὺς σὲ μία θριαμ
βευτικὴ δοξαστικὴ ἐπινίκιο ἀτμόσφαιρα, παρὰ
τὸ γεγονὸς ὅτι βρισκόμαστε χρονικὰ στὸ πρῶτο
στάδιο τῶν ἀγώνων μας. Ἕνας λογικὸς ἄνθρω
πος θὰ ἔλεγε. Μὰ καλά, ἀκόμη δὲν ἀρχίσατε τὸν
ἀγώνα καὶ σεῖς πανηγυρίζετε; Ναὶ πανηγυρίζου
με! Γιατὶ ὁ καθένας ἀπὸ μᾶς καὶ ὅλοι μαζὶ δὲν
εἴμαστε μόνοι στὸν θρῆνο μας, γιατὶ δὲν εἴμαστε
μόνοι σέ αὐτό τό πάλεμα, γιατὶ δὲν εἴμαστε μό
νοι στὴν ὑπέρλογη πίστη μας. ἩἘκκλησία μᾶς
καλεῖ σὲ κοινοτικὴ πορεία μὲ μία πάνδημη ἰαχὴ
τῶν δογμάτων της. Μᾶς ὁδηγεῖ στὴν ἀντίληψη
ὅτι τὸ δόγμα, ὅταν δὲν εἶναι ἀποκομμένο ἀπὸ
τὴν πραγματικὴ ζωή, ἐκμηδενίζει τὶς ἀποστά
σεις τῆς ἐπιστροφῆς στὸν Παράδεισο. Ἀκριβῶς
ὅπως τὸ ἐναέριο πέταγμα εἶναι πολλαπλασίως
πιὸ γρήγορο ἀπὸ ὁποιαδήποτε ἐπίγεια διαδρο
μή, ἔτσι ἀκριβῶς καὶ τὸ ὑπέρλογο δόγμα ὁδηγεῖ
τὴν Ἐκκλησία εὐθέως σὲ γῆ εὐθεία, καὶ ὅλοι
γνωρίζουμε ὅτι ἡ εὐθεία ὁδὸς δὲν εἶναι μόνο ἡ
συντομότερη ἀλλὰ καὶ ἡ ἀσφαλέστερη.
Ἡ Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας τοποθετεῖ στὸ
ἐπίκεντρο τῆς προσοχῆς τῶν πιστῶν τὸ ἀποκε
καλυμμένο μυστήριο τῶν δογμάτων της. Ὅμως,
δὲν τὸ πράττει μὲ τὴ λογικὴ τῶν ἀποκαλυπτη
ρίων καὶ τοῦ ἐγκαινιασμοῦ ἑνὸς κάδρου, ποὺ θὰ
τὸ κρεμάσουμε στὸν τοῖχο τῆς μνήμης μας γιὰ
νὰ τὸ θαυμάζουμε κάποιες στιγμὲς καὶ κάποιες
ἄλλες νὰ τὸ προσπερνᾶμε ἀπαρατήρητο. Τὰ
δόγματα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι τὰ ὁμοιόμορφα
περικαλλῆ ἐνδύματα ποὺ ἔχουν ἀντικαταστή
σει τοὺς ἐλεεινοὺς δερμάτινους χιτῶνες τοῦ με
ταπτωτικοῦ μας σαρκίου. Ὁ καθένας ἀπὸ μᾶς
διατηρεῖ τὸ πρόσωπό του, τὴ μοναδικότητα καὶ
ἀποκλειστικότητα τῆς ὑπάρξεώς του, ὅμως ὅλοι
μαζί ἔχουμε ἐνδυθεῖ Χριστὸν Ἐσταυρωμένον
καὶ Ἀναστημένον, τὸν Σαρκωθέντα Λόγον τοῦ
Πατρὸς ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι. Αὐτὸς ὁ φιλάνθρω
πος καὶ πολυεύσπλαχνος σωτήρας μας, διὰ τοῦ
ἄρραφου χιτώνα τῆς Ἀγάπης Του, μᾶς ἀνακαλεῖ
στὴν αἴγλη τῆς Βασιλείας του. Τοῦτο ἐνεργεῖται
20
Α. ΓΛΑΡΟΥ, Θεία Παιδαγωγία. Παιδαγωγικά στοιχεῖα στὸ Μεγάλο Κανόνα τοῦ Ἀνδρέα Κρήτης, [Ψυχολογία, Παι
δαγωγική, Ποιμαντική αρ. 10], ἐκδ. Ἀκρίτας, Ἀθήνα 2000, σελ. 69.
21
Ἡ γονυκλισία κατὰ τὴν εὐχὴ τῆς Ἀναφορᾶς δὲν ἔχει τὸ νόημα τῆς συντριβῆς ἀλλὰ τοῦ ἱεροῦ δέους ἐνώπιον τῶν
Φρικτῶν Μυστηρίων.