51 / 196
Eνατενίσεις
49
l
Τοῦ Ἀθανασίου Β. Γλάρου
Ἐπ. Καθηγητῆ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
Ἀπὸ τὸν θρῆνο τοῦ Ἀδὰμ
στὸν θρίαμβο τῆς Ἐκκλησίας
*
Ι. Ὁ Θρῆνος
πάρχουν μερικὲς μεγαλειώδεις
στιγμὲς στὴν βυζαντινὴ ὑμνογρα
φία. Εἶναι μεγαλειώδεις, γιατὶ μὲ λί
γους μόνο στίχους προκαλοῦν τὸν
συγκλονισμὸ ἑλληνικῆς τραγωδίας.
Μιὰ τέτοια στιγμὴ εἶναι καὶ τὸ πρῶτο
στιχηρὸ ἰδιόμελο τῶν Αἴνων, τῆς Κυριακῆς τῆς
Τυρινῆς. Ὁ Ἀδὰμ ὁλοφύρεται συντετριμμένος,
ἐπαναλαμβάνοντας τρεῖς φορὲς τὸ «Οἴμοι». Τὸ
Οἴμοι εἶναι τὸ κατεξοχὴν τραγικὸ ἐπιφώνημα
τῆς κακοπαθείας, τοῦ πόνου καὶ τῆς ἀπογνώ
σεως. Μετὰ τὸ πρῶτο «Οἴμοι», ὁ ὑμνωδὸς περι
γράφει σὲ πρῶτο πρόσωπο τὴν κακοτυχία τοῦ
Ἀδάμ: «Οἴμοι! Ὁ Ἀδὰμ ἐν θρήνῳ κέκραγεν, ὅτι
ὄφις καὶ γυνὴ θεϊκῆς παῤῥησίας μέ ἔξωσαν, καὶ
Παραδείσου τῆς τρυφῆς ξύλου βρῶσις ἠλλοτρί
ωσεν».
1
ὉἈδὰμ ὀδύρεται γιὰ τὴν ἀπομάκρυνσή
τουἀπὸ τὴνπαραδείσιατρυφὴκαὶ τὴνἀπώλεια
*
Κηρυγματικὴ ὁμιλία ἐκφωνηθεῖσα στὸν κατανυκτικὸ ἑσπερινὸ τῆς Α´ Κυριακῆς τῶν Νηστειῶν στὴν Ἱερὰ Μητρό
ποληἨλείας στὶς 4Μαρτίου 2012.
1
Α´ στιχηρὸ Ἰδιόμελον τῶν Αἴνων Κυριακῆς τῆς Τυρινῆς,
Τριῴδιον κατανυκτικόν,
ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς
Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἐν Ἀθήναις 1993
2
, σελ. 70. Πρβλ. Δοξαστικὸν Ἑσπερινοῦ Σαββάτου Τυρινῆς,
ὅ.π.,
σελ. 65: «Ἐκάθισεν Ἀδάμ, ἀπένταντι τοῦ Παραδείσου, καὶ τὴν ἰδίαν γύμνωσιν θρηνῶν ὠδύρετο. Οἴμοι, τὸν ἀπάτη
πονηρᾷ πεισθέντα καὶ κλαπέντα, καὶ δόξης μακρυθέντα! οἴμοι, τὸν ἁπλότητι γυμνόν, νῦν δὲ ἠπορημένον», Δοξα
στικὸν Ἀποστίχων,
ὅ.π., σελ. 66.
ΜΕΓΑΛΗΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ: