Ενατενίσεις | Τεύχος 22 Ιανουάριος - Ιούνιος 2014 | Περιοδική Έκδοση Ιεράς Μητροπόλεως Κύκκου και Τηλλυρίας

Eνατενίσεις

Η πιο μεγάλη Χριστιανική ομάδα σήμερα στη

Συρία είναι αυτή των Ορθοδόξων, οι οποίοι αριθ-

μούν περίπου δύο εκατομμύρια και θεσμικά αντι-

προσωπεύονται από το Πρεσβυγενές Πατριαρχείο

Αντιοχείας. Η ιστορική εξέλιξη το Πατριαρχείου,

όπως και των άλλων τριών Πρεσβυγενών Πατρι-

αρχείων (Κωνσταντινουπόλεως, Ιεροσολύμων

και Αλεξανδρείας), επηρεάστηκε καθοριστικά από

το γεγονός ότι βρίσκεται από τον 7

αιώνα μέσα σε

πλειοψηφικό μουσουλμανικό περιβάλλον. Αυτή η

πραγματικότητα το αναγκάζει εδώ και αιώνες να

έχει σοβαρούς περιορισμούς στη δράση του.

Η εκλογή Άραβα Πατριάρχη, προς αντικατά-

σταση του Έλληνα το 1899, σηματοδότησε σε με-

γάλο βαθμό την ενσωμάτωση του Πατριαρχείου

στις εσωτερικές εξελίξεις της Συρίας και συνεπώς

την εξάρτησή του από τις κατά καιρούς πολιτικές

διακυμάνσεις, όντας θεσμός ο οποίος αντιπροσω-

πεύει μειονότητα. Η ελληνική παρουσία στην

ανωτάτη ιεραρχία προσέδιδε κοσμοπολίτικο χαρα-

κτήρα στο Πατριαρχείο κρατώντας το σε απόστα-

ση από τις εσωτερικές εξελίξεις, ενώ αντιθέτως, η

μετέπειτα παρουσία των Αράβων Πατριαρχών με-

τέτρεψε το Πατριαρχείο σε τοπικό αραβικό θεσμό.

Η προοπτική της ανατροπής του καθεστώτος

Άσαντ και η αντικατάστασή του με ισλαμικό σουνιτι-

κό χαλιφάτο μόνο φόβο και ανασφάλεια προκαλεί στις

μειονότητες. Μπορεί το καθεστώς Άσαντ να υπήρξε

καταπιεστικό, εντούτοις λειτούργησε προστατευτικά

για τις μειονότητες, έναντι της όποιας προσπάθειας θρη-

σκευτικής κυριαρχίας των σουνιτών στη χώρα. Μέσα

σε αυτό τοπλαίσιο εξηγείται και ησημαντικήπαρουσία

των Χριστιανών στη συριακή κρατική μηχανή.

Το παράδειγμα του Ιράκ με τους Χαλδαίους Ασ-

συρίους Χριστιανούς, οι οποίοι αποτελούσαν, όπως

και στηΣυρία, μειονότητα με δεσπόζουσα οικονομική

θέση και έντονη κοινωνική και πολιτική παρουσία

στο Ιράκ, με την ανατροπή του καθεστώτος Σαντάμ

Χουσέιν έγιναν στόχος επιθέσεων από τους Σαλιφι-

στέςκαι ταπαρακλάδιατηςΑλΚάιντα. Στατελευταία

ένδεκα χρόνια εκατοντάδες χιλιάδες χριστιανοί ανα-

γκάστηκαν να μεταναστεύσουν από το Ιράκ, αφού οι

δολοφονίες πλέον έγινα συνηθισμένο φαινόμενο.

Οι Σαλαφιστές έχουν στηρίξει την πολιτική

τωνδιώξεωνκατάτωνΧριστιανώντηςΣυρίας, τους

οποίους χαρακτήρισαν συνεργάτες και στυλοβάτες

του καθεστώτος Άσαντ. Συνεπώς σε περίπτωση

ανατροπής τουκαθεστώτοςΆσαντ οι Χριστιανοί θα

βρεθούν σε εξαιρετικά δυσμενή θέση. Ακόμη και η

αδράνεια και παθητικότητα που επιδεικνύουν σή-

μερα οι Χριστιανοί για τον συριακό εμφύλιο πόλεμο

είναι για τους Σαλαφιστές τεκμήριο ενοχής.

ΤοΠατριαρχείοΑντιοχείας, πιο ειδικά, θαδεχθεί

μεγάλοπλήγμα, αφούθαστερηθεί ενός μεγάλουμέ-

ρους του ποιμνίου του και θα απολέσει την προνο-

μιακή θέση την οποία απελάμβανε τα τελευταία 44

χρόνια. Ο κίνδυνος εκτεταμένης συρρίκνωσης του

ποιμνίου δεν είναι κάτι που αφορά αποκλειστικά το

Πατριαρχείο Αντιοχείας. Προπορεύεται ήδη ιστορι-

κά το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Κωνσταντι-

νούπολη, του οποίου τόσο το ποίμνιο συρρικνώθη-

κε ανησυχητικά όσο και ακόμη πιο ανησυχητικό

παραμένει το ενδεχόμενο μελλοντικής αποστέρη-

σής του από κλήρο, λόγω της συνεχιζομένης απα-

γόρευσης λειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της

Χάλκης. Το μέλλον της Ορθοδοξίας στον κόσμο του

Ισλάμ είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο το οποίο θα πρέπει

να συζητηθεί σε βάθος και να αναζητηθούν λύσεις

οι οποίες να αντέξουν μέσα στο χρόνο.

Σε παρόμοιο πλαίσιο λειτούργησε και η δυνα-

μική εναντίον των Χριστιανών στην Αίγυπτο, η

οποία διαθέτει τον παλαιότερο και μεγαλύτερο χρι-

στιανικό πληθυσμό της Μέσης Ανατολής. Οι Κό-

πτες της Αιγύπτου αποτελούν περίπου το 10% του

πληθυσμού, ήπερί ταοκτώεκατομμύριαάνθρωποι.

Πολλοί Χριστιανοί της Αιγύπτου, συμπεριλαμβα-

νομένου του Κόπτη Πατριάρχη, δεν έκρυψαν την

υποστήριξή τους προς το στρατιωτικό πραξικό-

πημα που ανέτρεψε τον υποστηριζόμενο από την

ΜουσουλμανικήΑδελφότηταπρόεδρο από το αξίω-

μά του. Αυτή η υποστήριξη έχει ανοίξει τον δρόμο

για αχαρακτήριστες πράξεις βίας από ορισμένους

υποστηρικτές των Αδελφών Μουσουλμάνων ενα-

ντίον των χριστιανικών μειονοτήτων της χώρας.

Η τραγωδία για τους Χριστιανούς της Μέσης

Ανατολής

είναιπροφανής.Οι

ζωές, οιπεριουσίεςκαι

οι λατρευτικοί τους χώροι ευρίσκονται σε διαρκή

κίνδυνο. Εκδιώκονται από τις πατρογονικές τους

εστίες και αναγκάζονται να φύγουν ως πρόσφυγες

σε γειτονικές χώρες όπου είναι, σε πολλές περιπτώ-

σεις, εξίσου ανεπιθύμητοι. Αλλά, είναι σημαντικό

να σημειωθεί ότι το ξερίζωμα των Χριστιανών της

περιοχής αποτελεί επίσης μια καταστροφή και για

τους Μουσουλμάνους. Είναι αυτοί στους οποίους

θα μείνει το έργο της οικοδόμησης μιας πιο ανεκτι-

κής και δημοκρατικής(;) κοινωνίας στον απόηχο

αυτών των βαρβαροτήτων. Σήμερα οι τζιχαντιστές

αφαιρούν το είδος τού πλουραλισμού που αποτελεί

το θεμέλιο για κάθε πραγματικά δημοκρατική δη-

μόσια ζωή. Ένα από τα συνθήματα της Αραβικής

Άνοιξης ήταν ότι οι πολίτες θέλουν να βάλουν τέλος

στην τυραννία. Αλλά, ο μόνος διαρκής εγγυητής

των πολιτικών δικαιωμάτων είναι το είδος τής κοι-

νωνικής και θρησκευτικής πολυμορφίας που οι ρι-

ζοσπάστες Μουσουλμάνοι της περιοχής βρίσκονται

στην διαδικασία να εξαλείψουν.

■