Eνατενίσεις
183
Σε τέτοια στιγμή, στην ορμή της μάχης, μεγα-
λείου – αυτοθυσίας και υπερβάσεως από τη γήινα,
έπεσε μαχόμενος ο τελευταίος των Παλαιολόγων
και μαζί του έπεσεν και η Αυτοκρατορία και, έτσι,
«ΕΑΛΩ Η ΠΟΛΙΣ»
Κραυγή, που σε λίγες μόνο στιγμές ακούστηκε
σ’ όλη την Πόλη. Την υστάτη στιγμή, προ της θυ-
σίας του, ιστορικοί καταμαρτυρούν ότι ο Παλαιο-
λόγος ανεφώνησεν: «Ουκ έστι τις των Χριστιανών
του λαβείν την κεφαλήν απ’ εμού;». Φράση που
καταδεικνύει την αγωνία του Χριστιανού Εθνο-
μάρτυρα να μην πέσει ζωντανός στα χέρια των
Αγαρηνών.
Οι κατακτητές αναζητούν το νεκρό σώμα του
Αυτοκράτορα. «Πλείστας κεφαλάς των αναιρεθέ-
ντων έπλυναν, ει τύχοι και την Βασιλικήν γνωρί-
σωσι και ουκ ηδυνήθησαν γνωρίσαι αυτήν, ει μη
το τεθνεός πτώμα του βασιλέως ευρόντες, ό εγνώ-
ρισαν εκ των Βασιλικών περικνημίδων ή και πεδί-
λων, ένθα χρυσοί δικέφαλοι αετοί ήσαν γεγραμμέ-
νοι, ως έθος υπήρχε τοις Βασιλεύσι».
Ο χρονογράφος, και φίλος του Κωνσταντί-
νου, Σφραντζής διηγείται: «Την αυγήν της 29ης
Μαΐου 1453 περί την 4ην πρωινήν ημέρας Τρίτης,
συμπληρών της ηλικίας αυτού έτη 49 μήνας 3 και
ημέρας 20, έπεσεν ο ηγεμών Κωνσταντίνος ο 11ος
Παλαιολόγος κατά την 55ην ημέραν της πολιορκί-
ας της Βασιλευούσης, ομού μετ’ αυτής».
Κατά το Σφραντζή, ο Μωάμεθ, αφού αναγνώ-
ρισε τηΒασιλικήυπόσταση τουΚωνσταντίνου, το
θάρρος, την τιμήκαι το μεγαλείο του, με προσταγή
του ετάφη το σώμα του Βασιλέως μετά Βασιλικών
τιμών, παρέλειψε όμως επιμελώς ν’ αναφέρει πού
ετάφη. Είναι γεγονός ότι ελλείψει σύγχρονης μαρ-
τυρίας, ή έστω παράδοσης, δεν έχει πληροφορηθεί
κανένας ποτέ, πού ετάφη ο ήρωας Βασιλιάς. Μετα-
γενέστερες δημιουργηθείσες παραδόσεις οφείλο-
νται σε διηγήσεις και ευσεβείς απηχήσεις.
«Ο Μαρμαρωμένος»
Η φαντασία του Ελληνικού Εθνους και ο θρύ-
λος θέλουν τον Κωνσταντίνο «Μαρμαρωμένο»,
όπου Άγγελος Κυρίου, προτού κτυπηθεί από το
σπαθί του αράπη, τον άρπαξε και τον πήρε σε μια
σπηλιά βαθιά κάτω στη γη, κοντά στην Χρυσόπορ-
τα. Εκεί μένει «Μαρμαρωμένος» και καρτερεί την
ώρα να ’ρθει πάλιν ο Άγγελος, να τον σηκώσει, να
του δώσει και πάλι στο χέρι το σπαθί του, για να
μπει στην Πόλη από τη Χρυσόπορτα και, κυνηγώ-
ντας με τα φουσάτα του τους Τούρκους, να τους
διώξει μέχρι την Κόκκινη Μηλιά…τη Μέκκα. Εί-
ναι όμως και η λαϊκή ρήση πολύ χαρακτηριστική
της παράδοσης και του πόθου των Ελλήνων:
«Κωνσταντίνος την έκτισε,
Κωνσταντίνος την έχασε,
Κωνσταντίνος θα την πάρει».
Η παράδοση αποκορυφώνει τους μυστικούς
πόθους των Ελλήνων και διαχρονικά περισαρκώ-
νει τηΜεγάλη Ιδέα για την ανασύσταση της πάλαι
ποτέ κραταιάς Πόλης της Βασιλεύουσας και της
Αυτοκρατορίας, αποκατάσταση στον θρόνο του
Αυτοκράτορα και με το σκήπτρο πλέον στο χέρι
και υπό τη σημαία του Δικέφαλου ν’ ανακτήσει
και η Ορθόδοξη Ανατολική Εκκλησία την παλαιά
αίγλη και λαμπρότητα και να επιφέρει τη συνένω-
ση, των όπου γης Χριστιανών.
