178
Eνατενίσεις
Το Πατριαρχείο και το Παλάτι
Αιώνιοι φάροι της Ρωμιοσύνης κολυμβήθρα
αναβάπτισης της Χριστιανικής πίστης.
Η Αγία Σοφία
Το τελειότερο δημιούργημα της Χριστιανοσύ-
νης προς δόξαν της του Θεού Σοφίας, του Υιού και
Λόγου του Θεού.
l
Το τέμπλο, εικόνες, επιγραφές, αγιογραφίες, μω-
σαϊκά, πολυέλαιοι, μανουάλια, στασίδια.
l
Κάθε του μέρος και Ιστορία.
l
Το Άγιο Βήμα, η Αγία Τράπεζα με το μαύρο βε-
λούδο, το Ιερό Ευαγγέλιο, τα Άγια Σκεύη, ο
Σταυρός, τα Εξαπτέρυγα.
l
Πόσοι αυτοκράτορες και πόσοι Πατριάρχες στέ-
φθηκαν!
Τι να πρωτοκοιτάξουν τα μάτια και τι να πρω-
τοθυμηθούν; Πόσες αναθύμησες και πόσεις συ-
γκινήσεις να συγκρατήσει;
Δέκα χιλιάδες άνθρωποι εργάστηκαν επί πε-
ντέμισυ χρόνια υπό τον Ανθέμιο και τον Ισίδωρο.
Και ο Ιουστινιανός με το πέρας του κτίσματος ανα-
φώνησε:
«Δόξα τωΑγίωΘεώ.
Νενίκηκά σε Σολομών».
Και η Κρήνη, με την καρκινική γραφή της,
για να θυμίζει στο διάβα του χρόνου σ’ όλους
εμάς:
«ΝΙΨΟΝΑΝΟΜΗΜΑΤΑΜΗΜΟΝΑΝΟΨΙΝ»
Κωνσταντινούπολη, Βασιλεύουσα, Πόλη των
πόλεων, Παγκόσμιο Λίκνο Πολιτισμού. Αιώνιε
πλούτε, Εθνικό και Θείο όνειρο των Πανελλήνων.
4. Η Παρακμή
Οι πρώτες απειλές εναντίον της Κωνσταντι-
νούπολης ήλθαν όχι απ’ έξω, από εχθρούς, αλλά
από μέσα. Διχόνοια, η κατάρα της φυλής!
Οι θρησκευτικές έριδες και οι επαναστάσεις
των Πράσινων και των Βένετων προσλαμβάνουν
σταδιακά πολιτικό και θρησκευτικό χαρακτήρα.
Αποκορύφωμα της διένεξης η Στάση του Νίκα το
532μ.Χ., όπου σκοτώθηκαν 30 χιλιάδες λαού και
καταστράφηκε από πυρκαγιά μεγάλο μέρος του
ναού της Αγίας Σοφίας.
Σταδιακά η αυτοκρατορία, παράλληλα με τις
εσωτερικές συγκρούσεις, εσπαράσσετο και από τις
περιφερειακές και η μία μετά την άλλη, οι επαρ-
χίες επαναστατικά, αποσχίζονταν και οι τοπικοί
ηγεμόνες εγκαθίδρυαν δυτικού τύπου αιμοσταγή,
φεουδαρχικά καθεστώτα. Η συρρίκνωση της αυ-
τοκρατορίας διαφαινόταν ότι συντελείται και απέ-
βαινε μη αναστρέψιμη.
Μέσα σ’ αυτή πολιτικοστρατιωτική δίνη οι αυ-
τοκράτορες, Ιουστινιανός, Ηράκλειος, οι Ίσαυροι,
οι Κομνηνοί και οι Παλαιολόγοι προσπαθούν να
συγκρατήσουν τα εξ ανατολών στίφη, αρχικά των
Αράβων και στη συνέχεια τωνΜωαμεθανών.
Σύντονες και επίμονες προσπάθειες αυτο-
κρατόρων, προσεταιρισμού της Δύσης και του
Πάπα, απέβαιναν άκαρπες αφ’ ενός λόγω της εσω-
τερικής αντίδρασης και της σκληρής στάσης των
ανθενωτικών και αφ’ ετέρου λόγω του φόβου της
υποτέλειας της Ορθόδοξης στη Δυτική Εκκλησία.
Τελικά επέρχεται και το οριστικό Σχίσμα των δύο
Εκκλησιών το 1054μ.Χ. Επί Κομνηνών, με δικές
τους ενέργειες, επιχειρείται δια των Σταυροφοριών
ενίσχυση της συρρικνωμένης ήδη αυτοκρατορί-
ας. Αποτέλεσμα αυτής της στρατιωτικοπολιτικής
κίνησης των Κομνηνών, ήταν να κατακλειστεί η
Κωνσταντινούπολη από Γενουάτες και Λατίνους
εμπόρους, οπότε άρχισε ένας ανελέητος πόλεμος,
μεταξύ των Ρωμιών και των ξενόφερτων εμπόρων.
Το 1182 οι Ρωμιοί εξεγέρθηκαν και κατέσφα-
ξαν τους Δυτικούς. Το 1204 οι Δυτικοί, με την 4η
σταυροφορία και με το πρόσχημα της αποκατά-
στασης του Ισαάκιου Κομνηνού στην εξουσία, με
υποκίνηση τωνΕνετών, εισβάλουν στηνπόλη, την
κυριεύουν, προβαίνουν σε βιασμούς, λεηλασίες και
μεταφέρουν στη Δύση όσους θησαυρούς μπορούν.
Το 1261 η Πόλη ανακαταλαμβάνεται και αρ-
χίζει και πάλι η ανοικοδόμησή της. Στη συνέχεια
επιχειρούνται απανωτές πολιορκίες από τους
Τούρκους οι οποίες αποκρούονται αποφασιστικά.
Από το 1391 μέχρι και το 1452 η Πόλη, παρά τις
απώλειές της και την εξασθένησή της, ανθίσταται
σθεναρά. Ήδη διαφαίνονται ξανά σημεία κάμψης
της οικονομικής, πολιτικής και στρατιωτικής της
δομής. Το 1452 ο Μωάμεθ ο Β
’
συμπλήρωσε τις
κατακτήσεις του, περικυκλώνει και απειλεί την
Πόλη, θέτει το Βόσπορο υπό τον έλεγχό του.
5. Η άλωση της Πόλης
Ο τελευταίος των Βυζαντινών Παλαιολόγων
Αυτοκρατόρων, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ο
11ος, σεηλικία45χρόνων, μετάαπόπολλές στρατι-
ωτικές και προσωπικές περιπλανήσεις, Αγχίαλος,
ΕύξεινοςΠόντος, Πελοπόννησος, Πάτρα, Μυτιλή-
νη και Μυστράς, μετά το θάνατο του αδελφού του,
αυτοκράτορα Ιωάννου του 8ου, στις 3 του Οκτώ-
βρη του 1448, δεν αντιτάσσεται στημυστικήφωνή
