Eνατενίσεις
151
Πρωτοβυζαντινή περίοδο. Προφανώς όμως όχι και
αργότερα, αφού στην όλη έκταση δεν υπάρχουν
ίχνη από κάποιο νεότερο ναό, όπως υπάρχουν σε
πολλές άλλες περιπτώσεις, όπου νεότεροι ναοί
είχανε κτιστεί σε χώρους όπου υφίσταντο κατε-
στραμμένες οι αρχικές βασιλικές.
Στη βορειοδυτική πλευρά του χώρου, όπου
ο λόφος εκτείνεται σε ακόμη μεγαλύτερο ύψος,
σχηματίζεται μία σχεδόν φυσική κοιλότητα στην
απότομη πλαγιά. Υποθέτω ότι ο χώρος αυτός ίσως
φιλοξενούσε κάποτε το αρχαίο θέατρο της πόλης.
Δεν σώζεται πάντως τίποτα (τουλάχιστον ορατό,
χωρίς ανασκαφή) από τα υλικά και μέλη ενός αρ-
χαίου θεάτρου. Ωστόσο το τοπίο δίνει τη ζωηρή
εντύπωση ότι από τον χώρο είχαν αφαιρεθεί λίθοι.
Εάν όντως υπήρξε εκεί ένα αρχαίο θέατρο, του
οποίου το κοίλον «έβλεπε» προς τα νότια, προς την
κατεύθυνση της θάλασσας, οι λίθοι του θα πρέπει
να είχαν αφαιρεθεί στο όχι πρόσφατο παρελθόν.
Η αφαίρεση λίθων από αρχαιολογικούς χώρους
υπήρξε σύνηθες φαινόμενο στην Κύπρο. Οι λίθοι,
έτοιμο οικοδομικό υλικό, εχρησιμοποιούντο για
οικοδόμηση νεοτέρων κτιρίων. Και επίσης, ιδίως
κατά την περίοδο της Οθωμανικής κατοχής, επω-
λούντο ως οικοδομικά υλικά ακόμη και σε άλλες
χώρες. Είναι γνωστό, για παράδειγμα, ότι τον 19ο
αιώνα, όταν ο Φ. Λεσσέψ άνοιγε τη διώρυγα του
Σουέζ, είχε προμηθευτεί πολλά φορτία λίθων από
διάφορους αρχαιολογικούς χώρους της Κύπρου.
Ακόμη, είναι γνωστό ότι και πολλά κτίρια της Αλε-
ξανδρείας κτίστηκαν με τέτοιους λίθους από την
Κύπρο. Φυσικά τη μεγάλη ζημιά από τέτοιο εμπό-
ριο την πάθανε οι αρχαιολογικοί χώροι που βρίσκο-
νται κοντά στις ακτές, αφού από εκεί ευκολότερα
οι λίθοι φορτώνονταν σε καράβια. Και ο χώρος για
τον οποίο κάνουμε εδώ λόγο, βρίσκεται κοντά σε
ακτή.
Ανάμεσα σε διάφορα άλλα σκόρπια αρχιτεκτο-
νικά μέλη, εντόπισα και μία ογκώδη λίθινη βάση,
στρογγύλη, με χαραγμένο ολόγυρα αυλάκι, το
οποίο καταλήγει σε στόμιο. Προφανώς επρόκειτο
για μια βάση για σύνθλιψη των ελιών προς παρα-
γωγή ελαιολάδου. Και αυτή παραπέμπει μάλλον
στην Ελληνιστική εποχή.
Χαμηλά, στη θαλάσσια περιοχή, σχηματίζο-
νται δύο σχετικά αβαθείς σήμερα όρμοι, που χωρί-
ζονται μεταξύ τους από ένα μικρό βραχώδες ακρω-
τήριο. Κατά πάσα πιθανότητα στην περιοχή αυτή
υπήρχε το λιμάνι της αρχαίας πόλης. Εφόσον η
πόλη είχε ακμάσει κοντά στη θάλασσα, θα πρέπει
να διέθετε, ασφαλώς, και το δικό της λιμάνι ή αρα-
ξοβόλι, μεγαλύτερο ή μικρότερο. Τούτο θα πρέπει
να βρισκόταν μάλλον στον βορειότερο των όρμων.
Ο νοτιότερος διαθέτει σήμερα μία θαυμάσια αμ-
μώδη παραλία. Δεν υπάρχουν ορατά αρχαία ίχνη
στην όλη περιοχή, εκτός από μία λαξευμένη οπή,
υπό μορφή πηγαδιού με διάμετρο 60 εκατοστά και
βάθος 2 μέτρα περίπου. Βρίσκεται ανοιγμένη στην
άκρη του βράχου μεταξύ των δύο όρμων.
Είναι αξιοπρόσεκτο το ότι η παράκτια αυτή πε-
ριοχή ονομάζεται
Καμάρες
, τοπωνύμιο που υφί-
στατο βέβαια πολύ πιο πριν την τουρκική εισβολή
και κατοχή. Γιατί Καμάρες; Μήπως κάποτε υπήρ-
χαν στον χώρο αυτό κάποια κτίσματα, κάποιες
εγκαταστάσεις, με αψίδες; Τούτο είναι πολύ πιθα-
νό, δεδομένου του ότι δεν φαίνεται το τοπωνύμιο
να οφείλεται σε φυσικά χαρακτηριστικά του τοπί-
ου.
(Οικισμός με την ονομασία Καμάρα (Camara)
βρίσκεται σημειωμένος σε παλαιούς χάρτες της
Κύπρου, όπως εκείνος του Ab. Ortelius, του έτους
1573. Αλλά πάντως σημειώνεται σε αρκετά μεγά-
λη απόσταση, στην περιοχή του Πογαζίου, κοντά
στο χωριό Γαστριά όπου επίσης υπάρχει αρχαιολο-
γικός χώρος).
Αργάκι των Καμάρων ονομάζεται και το μικρό
εποχιακό ρυάκι που διασχίζει κατά μήκος την κοι-
λάδα νότια του αρχαιολογικού χώρου και εκβάλ-
λει στον βορειότερο από τους δύο όρμους. Το ρυάκι
αυτό μπορούμε να θεωρήσουμε ότι σχηματίστηκε
κατά τους αιώνες μετά την καταστροφή και εγκα-
τάλειψη της αρχαίας πόλης. Η οποία ίσως να εκτει-
νόταν έως και το ύψωμα νοτιότερα του ρυακιού
Βάσεις κιόνων
