Ενατενίσεις | Τεύχος 17 Μάιος - Αύγουστος 2012 | Ιερά Μητρόπολις Κύκκου και Τηλλυρίας - page 56

54 Eνατενίσεις
εἰ­σή­γα­γαν οἱ Φρά­γκοι, ὅ­ταν οἱ Ἐ­πί­σκο­ποι καί
Κλη­ρι­κοί εἶ­χαν φέ­ου­δα, δέν δια­κρί­νο­νταν ἀ­πό
λα­ϊ­κούς δού­κας, κό­μη­τες κλπ. καί ἀ­νῆ­καν στήν
τά­ξη τῶν εὐ­γε­νῶν, ἀλ­λά καί ἡ διορ­γά­νω­ση τῆς
πα­πι­κῆς ἱ­ε­ραρ­χί­ας μέ βά­ση τό φε­ου­δα­λι­στι­κό
σύ­στη­μα. Ἔ­τσι, ὁ φε­ου­δα­λι­σμός εἶ­ναι τό θε­μέ­
λιο τῆς Φρα­γκι­κῆς Πα­πω­σύ­νης, καί οἱ δυ­τι­κοί
Ἐ­πί­σκο­ποι ἦ­ταν διοι­κη­τές καί ὄ­χι πνευ­μα­τι­κοί
πα­τέ­ρες1, εἶ­ναι θρη­σκευ­τι­κοί καί κο­σμι­κοί ἄρ­
χο­ντες, ἀ­σκώ­ντας δι­πλω­μα­τί­α καί πο­λι­τι­κή καί
ὄ­χι πνευ­μα­τι­κοί πα­τέ­ρες.
Ἡ ἀ­πά­ντη­ση στό ἐ­ρώ­τη­μα αὐ­τό, θά κι­νη­θῆ
μέ­σα στά πλαί­σια ὅ­τι μέ­σα στήν ὀρ­θό­δο­ξη ἐκ­
κλη­σια­στι­κή ἐ­μπει­ρί­α, ὁ Ἐ­πί­σκο­πος εἶ­ναι καί
δε­σπό­της καί διά­κο­νος καί κυ­ρί­ως εἶ­ναι πνευ­
μα­τι­κός πα­τέ­ρας, εἶ­ναι πνευ­μα­τι­κός ἰ­α­τρός
πού θε­ρα­πεύ­ει τίς πνευ­μα­τι­κές ἀ­σθέ­νει­ες τῶν
ἀν­θρώ­πων.
1. Ἡ οὐ­σί­α τῆς ἀρ­χι­ε­ρω­σύ­νης
Μέ τό μυ­στή­ριο τοῦ ἁ­γί­ου Βα­πτί­σμα­τος καί
τοῦ Χρί­σμα­τος οἱ πι­στοί ἀ­νή­κουν στό Σῶ­μα τοῦ
Χρι­στοῦ, τήν Ἐκ­κλη­σί­α, τῆς ὁ­ποί­ας κε­φα­λή εἶ­
ναι ὁ Χρι­στός, κα­τά τόν λό­γο τοῦ Ἀ­πο­στό­λου
Παύ­λου (Ἐ­φεσ. ε΄, 23). Ἡ Ἐκ­κλη­σί­α αὐ­τή συ­
γκρο­τεῖ­ται σέ σῶ­μα στό μυ­στή­ριο τῆς θεί­ας Εὐ­
χα­ρι­στί­ας, ὅ­ταν οἱ Χρι­στια­νοί πού ἀ­νή­κουν στό
εὐ­λο­γη­μέ­νο Σῶ­μα Του, κοι­νω­νοῦν τοῦ Σώ­μα­τος
καί τοῦ Αἵ­μα­τος τοῦ Χρι­στοῦ, καί αἰ­σθά­νο­νται
στε­νή κοι­νω­νί­α μα­ζί Του. Μέ αὐ­τήν τήν ἔν­νοια
πρέ­πει νά θε­ω­ρή­σου­με τόν λό­γο τοῦ ἁ­γί­ου Νι­
κο­λά­ου Κα­βά­σι­λα, ὅ­τι ἡ Ἐκ­κλη­σί­α «ση­μαί­νε­ται
ἐν τοῖς μυ­στη­ρί­οις οὐχ ὡς ἐν συμ­βό­λοις, ἀλ­λ’ ὡς ἐν
καρ­δί­ᾳ μέ­λη καί ὡς ἐν ῥί­ζῃ τοῦ φυ­τοῦ κλά­δοι, καί
κα­θά­περ ἔ­φη ὁ Κύ­ριος, ὡς ἐν ἀ­μπέ­λῳ κλή­μα­τα»2.
Ἡ θεί­α Εὐ­χα­ρι­στί­α ἀ­πο­τε­λεῖ τό κέ­ντρο τῆς ἐκ­
κλη­σια­στι­κῆς ζω­ῆς, για­τί ἐκ­φρά­ζει τήν Ἐκ­κλη­
σί­α αὐ­τό πού εἶ­ναι, δη­λα­δή Σῶ­μα τοῦ Χρι­στοῦ.
Μέ­σα στήν Ἐκ­κλη­σί­α ὑ­πάρ­χουν διά­φο­ρες
κα­τη­γο­ρί­ες ἀν­θρώ­πων ἀ­πό πλευ­ρᾶς πνευ­μα­
τι­κῆς, ἤτοι με­θέ­ξε­ως τῶν ἐ­νερ­γει­ῶν τοῦ Ἁ­γί­ου
Πνεύ­μα­τος. Ἔ­τσι, ἀ­πό πλευ­ρᾶς συμ­με­το­χῆς
στό Σῶ­μα τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας, ὅ­πως φαί­νε­ται στήν
θεί­αΛει­τουρ­γί­α, οἱ ἄν­θρω­ποι χω­ρί­ζο­νται σέ κα­
τη­χου­μέ­νους, φω­τι­ζο­μέ­νους καί πι­στούς, καί
ἀ­πό πλευ­ρᾶς κοι­νω­νί­ας τοῦ Σώ­μα­τος καί τοῦ
Αἵ­μα­τος τοῦ Χρι­στοῦ οἱ Χρι­στια­νοί χω­ρί­ζο­νται
στούς με­τα­νο­οῦ­ντας, τούς προ­σπί­πτο­ντας,
τούς προ­σκλαί­ο­ντας, τούς συ­νι­στα­μέ­νους καί
τούς κοι­νω­νοῦ­ντας τοῦ Σώ­μα­τος καί τοῦ Αἵ­μα­
τος τοῦ Χρι­στοῦ.
Καί στίς δύ­ο αὐ­τές πε­ρι­πτώ­σεις ὁ Ἐ­πί­σκο­
πος εἶ­ναι προ­ε­στώς τῆς εὐ­χα­ρι­στια­κῆς συ­νά­
ξε­ως. Αὐ­τό δέν ση­μαί­νει ὅ­τι ἁ­πλῶς προ­ΐ­στα­ται
τῆς εὐ­χα­ρι­στια­κῆς συ­νά­ξε­ως, καί ὅ­τι προ­ε­ξάρ­
χει τῶν λοι­πῶν πρε­σβυ­τέ­ρων καί δια­κό­νων στήν
τέ­λε­ση τῆς θεί­ας Εὐ­χα­ρι­στί­ας, ἀλ­λ’ ὅ­τι ποι­μαί­
νει ὅ­λες αὐ­τές τίς κα­τη­γο­ρί­ες τῶν ἀν­θρώ­πων,
καί τῶν με­λῶν τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας καί τίς δια­κο­νεῖ
γιά τήν μέ­θε­ξη τῶν δω­ρε­ῶν τοῦ Ἁ­γί­ου Πνεύ­
μα­τος. Ὁ Ἐ­πί­σκο­πος πρέ­πει νά φρο­ντί­ζη γιά
τήν κα­τή­χη­ση τῶν κα­τη­χου­μέ­νων, τόν φω­τι­σμό
τῶν φω­τι­ζο­μέ­νων καί τήν πρό­ο­δο τῶν πι­στῶν.
Ὁ Ἐ­πί­σκο­πος θά ἐ­πι­με­λῆ­ται τήν ὁ­λο­κλή­ρω­ση
τῆς με­τά­νοιας τῶν με­τα­νο­ού­ντων, καί τήν κα­τά
τό δυ­να­τόν ἀ­ξί­α κοι­νω­νί­α τοῦ Σώ­μα­τος καί τοῦ
Αἵ­μα­τος τοῦ Χρι­στοῦ, ὥ­στε ἡ θεί­α Κοι­νω­νί­α νά
κα­θαί­ρη, νά φω­τί­ζη καί νά θε­ώ­νη τούς προ­σερ­
χο­μέ­νους σέ αὐ­τήν.
Ἄν τήνφρά­ση «προ­ε­στώς τῆς εὐ­χα­ρι­στια­κῆς
συ­νά­ξε­ως» τήν θε­ω­ρή­σου­με ἐ­ντε­λῶς ἐ­ξω­τε­ρι­κά,
ὅ­τι δη­λα­δή ὁἘ­πί­σκο­πος προ­ΐ­στα­ται στήν τέ­λε­
ση τῆς θεί­ας Εὐ­χα­ρι­στί­ας, τό­τε ἐκ­κο­σμι­κεύ­ου­με
τό ὄ­νο­μα καί τό ἔρ­γο τοῦ Ἐ­πι­σκό­που, ἀ­φοῦ τό
ἔρ­γο του εἶ­ναι ἡ ποι­μα­ντι­κή δια­κο­νί­α τοῦ λα­οῦ
τοῦ Θε­οῦ, γιά νά πο­ρευ­θῆ πρός τήν τε­λεί­ω­ση,
τήν θέ­ω­ση.
Αὐ­τή ἡ ἐ­πι­σκο­πι­κή δια­κο­νί­α εἶ­ναι στήν
πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, κα­τά τό πρό­τυ­πο τοῦ Χρι­
στοῦ, μαρ­τυ­ρι­κή, γι΄ αὐ­τό καί ὁ ἀρ­χι­ε­ρεύς με­
τέ­χει τῆς «μαρ­τυ­ρι­κῆς ἀρ­χι­ε­ρω­σύ­νης τοῦ Χρι­
στοῦ». ὉΧρι­στός ἦλ­θε νά ὁ­δη­γή­ση τούς ἀν­θρώ­
πους ἀ­πό τήν ἐ­ξο­ρί­α στόν Πα­ρά­δει­σο, ἀ­πό τό
κα­τ’ εἰ­κό­να στό κα­θ’ ὁ­μοί­ω­ση, ἀ­πό τήν χώ­ρα τοῦ
θα­νά­του στήν γῆ τῆς ἐ­λευ­θε­ρί­ας. Αὐ­τό τό ἔ­κα­
νε μέ τήν δι­δα­σκα­λί­α Του, τά θαύ­μα­τά Του καί
προ­πα­ντός μέ τό Πά­θος, τόν Σταυ­ρό καί τήν
Ἀ­νά­στα­σή Του. Ὅ­λο αὐ­τό τό ἔρ­γο εἶ­ναι μαρ­τυ­
ρι­κό. Καί ὁ Ἐ­πί­σκο­πος πού εἶ­ναι τό μυ­στή­ριο
τῆς πα­ρου­σί­ας τοῦ Χρι­στοῦ στήν γῆ πρέ­πει νά
με­τέ­χη αὐ­τῆς τῆς μαρ­τυ­ρι­κῆς ἀρ­χι­ε­ρω­σύ­νης
τοῦ Χρι­στοῦ, δη­λα­δή ὀ­φεί­λει νά δι­δά­σκη ἀ­και­
νο­τό­μη­το τόν λό­γο τοῦ Θε­οῦ, καί νά θυ­σιά­ζε­ται
μαρ­τυ­ρι­κά γιά τήν πνευ­μα­τι­κή πρό­ο­δο τοῦ λα­
οῦ τόν ὁ­ποῖ­ο τοῦ ἐ­νε­πι­στεύ­θη ὁ Χρι­στός, διά
τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας. Καί ὅ­πως ὁ Χρι­στός δί­δα­σκε μέ
1 Ἰωάννου Ρωμανίδου, Ρωμηοσύνη, ἐκδόσεις Πουρναρᾶ,
Θεσσαλονίκη 1975 σελ. 156 κ.ἑξ.
2 Νικόλαος Καβάσιλας, Φιλοκαλία τῶν νηπτικῶν καί
ἀσκητικῶν, τόμ. 22, Πατερικαί Ἐκδόσεις «Γρηγόριος ὁ
Παλαμᾶς» σελ. 190