Eνατενίσεις
59
Ἀρχιερεύς χαρακτηρίζεται καί ὁ Ἐπίσκοπος
γιατί μέ τήν δύναμη τοῦ Χριστοῦ προσφέρει τήν
ἀναίμακτη μυσταγωγία καί ὁδηγεῖ τόν λαό τοῦ
Θεοῦ πρός τήν μέθεξη τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν
τοῦ Θεοῦ.
Ἀκόμη, ὁ Χριστός χαρακτηρίζεται Ποιμήν
καί
Ἐπίσκοπος
, διότι ἐπισκοπεῖ τοῦ δικοῦ
Του ποιμνίου. Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος παραγ
γέλλει στούς Χριστιανούς:
«ἦτε γάρ ὡς πρόβατα
πλανώμενα, ἀλλ’ ἐπεστράφητε νῦν ἐπί τόν ποιμέ
να καί ἐπίσκοπον τῶν ψυχῶν ὑμῶν»
(Α΄ Πέτρ. β΄,
25). Ποιμένες καί Ἐπίσκοποι καλοῦνται καί οἱ
Ἀπόστολοι, διότι ἀπεστάλησαν ἀπό τόν πρῶ
το Ἐπίσκοπο πού εἶναι ὁ Χριστός. Ὑπάρχουν
πολλά χωρία πού ἀναφέρονται σέ αὐτήν τήν
ἰδιότητα τῶν Ἀρχιερέων, τῶν διαδόχων τῶν ἁγί
ων Ἀποστόλων. Τό γεγονός εἶναι ὅτι ὁ Ἐπίσκο
πος, ὡς ἄλλος Μωϋσῆς, ὁδηγεῖ, μέ τήν Χάρη τοῦ
Χριστοῦ, τόν λαό ἀπό τήν γῆ τῆς Αἰγύπτου στήν
γῆ τῆς ἐπαγγελίας, ἀπό τήν χώρα τοῦ θανάτου
στήν γῆ τῆς ἀθανασίας.
Ἐπίσης, ὁ Χριστός ἦταν
διάκονος
τῆς σω
τηρίας τῶν ἀνθρώπων, μέ τήν ἐνανθρώπησή
Του καί τήν κένωσή Του στόν Σταυρό. Ὁ Ἴδιος
εἶπε στούς Μαθητές Του:
«ὁ μείζων ἐν ὑμῖν γινέ
σθω ὡς ὁ νεώτερος καί ὁ ἡγούμενος ὡς ὁ διακονῶν.
τίς γάρ μείζων, ὁ ἀνακείμενος ἤ ὁ διακονῶν; οὐχί ὁ
ἀνακείμενος; ἐγώ δέ εἰμί ἐν μέσῳ ὑμῶν ὡς ὁ διακο
νῶν. ὑμεῖς δέ ἐστε οἱ διαμεμενηκότες μετ΄ ἐμοῦ ἐν
τοῖς πειρασμοῖς μου»
(Λουκ. κβ΄, 26-28). Καί οἱ
ἀπεσταλμένοι του εἶναι διάκονοί Του καί συμ
μετέχουν στούς πειρασμούς Του. ὉἈπόστολος
Παῦλος χρησιμοποιεῖ τήν προσηγορία αὐτή γιά
τόν ἑαυτό Του καί γενικά γιά τό ἔργο τῶν Ἀπο
στόλων. Σέ μιά ἐπιστολή του γράφει:
«ὅς καί ἱκά
νωσεν ἡμᾶς διακόνους καινῆς διαθήκης»
(Β΄ Κορ.
γ΄, 6). Καί στήν ἴδια ἐπιστολή του γράφει:
«ἀλλ’
ἐν παντί συνιστῶντες ἑαυτούς ὡς Θεοῦ διάκονοι»
(Β΄Κορ. στ΄, 4).
Πέρα ἀπό τά ὀνόματα αὐτά, ὁ Χριστός στήν
Καινή Διαθήκη τιτλοφορεῖται καί
Δεσπότης
.
Ἄλλωστε δεσπόζει τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς, ὡς
Υἱός κατά φύσιν τοῦ Θεοῦ Πατρός. Αὐτήν τήν
ἔννοια περικλείει καί τό συχνά χρησιμοποιού
μενο ὄνομα «Κύριος» καί «Βασιλεύς». Ὁ Ἀπό
στολος Πέτρος, ἀναφερόμενος στούς ψευδο
προφήτας καί ψευδοδιδασκάλους, κάνει λόγο
ὅτι ἀρνήθηκαν
«τόν ἀγοράσαντα αὐτούς δεσπό
την»
(Β΄ Πέτρ. β΄, 1). Καί ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θε
ολόγος εἶδε κάτω ἀπό τό οὐράνιο θυσιαστήριο
τίς ψυχές τῶν ἐσφαγμένων γιά τόν λόγο τοῦ Θε
οῦ καί τήν μαρτυρία τοῦ ἀρνίου νά φωνάζουν:
«ἕως πότε, ὁ δεσπότης ὁ ἅγιος καί ὁ ἀληθινός οὐ
κρίνεις καί ἐκδικεῖς τό αἷμα ἡμῶν ἐκ τῶν κατοικού
ντων ἐπί τῆς γῆς;»
(Ἀποκ. στ΄, 10). Μεγάλη χρήση
του χαρακτηρισμοῦ αὐτοῦ (Δεσπότης) γίνεται
στίς προσευχές τῶν ἁγίων πού διαβάζουμε σέ
διάφορες περιπτώσεις στήν Ἐκκλησία. Ὁ Χρι
στός ἀποκαλεῖται Δεσπότης καί Κύριος.
«Δέ
σποτα τῶν ἁπάντων, Κύριε οὐρανοῦ καί γῆς…».
Ὁ Χριστός ἄσκησε αὐτήν τήν δεσποτική
ἐξουσία μέ τήν ἀγάπη, καί τήν θυσιαστική δια
κονία στούς ἀνθρώπους, μέ τήν σταυρική Του
θυσία. Ὁ ἱερός Νικόλαος Καβάσιλας ἀναφέρε
ται σέ αὐτήν τήν ἐξουσία τοῦ Χριστοῦ, ἀφοῦ ὁ
Χριστός ἔγινε δεσπότης τῶν ἀνθρώπων, αἰχ
μαλωτίζοντας τήν ἐλευθερία τους, μέ τήν δική
Του θυσιαστική ἀγάπη, ἀλλά καί τήν δική τους
ἐλεύθερη ἀποδοχή της. Εἶναι ἐνδιαφέρουσα αὐ
τή ἡ διδασκαλία τοῦ ἱεροῦΝικολάουΚαβάσιλα
γιά τήν ἐξουσία-δεσποτεία τοῦ Χριστοῦ.
Μιλώντας γιά τήν Βασιλεία τοῦ Χριστοῦ κά
νει λόγο γιά μιά βασιλεία ἀληθινή, καί ὄχι ψεύ
τικη. Ὁ Χριστός «τήν καθαράν καί ἀληθινήν
ἐβασίλευσεν βασιλείαν»
19
, καί βασιλεύει ἀληθι
νά στούς ἀνθρώπους
20
. Ὁ Χριστός «κρατεῖ τήν
ὡς ἀληθῶς αὐτάρκη καί καθαράν βασιλείαν»
21
.
Ὁ Χριστός ἔπρεπε νά βασιλεύη μέ «τήν καθα
ρωτάτην ἀρχήν»
22
. Ἐδῶ γίνεται λόγος γιά καθα
ρή βασιλεία, πού διακρίνεται ἀπό κάθε ἄλλη
ψευδῆ καί ἀκάθαρτη βασιλεία- ἐξουσία.
Ἡ ἀληθινότητα τῆς βασιλείας ὀφείλεται
στό ὅτι ὁ Χριστός δέν ἀντλεῖ τήν ἐξουσία Του
ἔξω ἀπό τόν ἑαυτό Του, ἀπό δυνάμεις πού εὑ
ρίσκονται ἔξω ἀπό αὐτόν, ἀλλά αὐτή ἡ δύναμη
προέρχεται ἀπό τόν ἑαυτό Του. Κατά τόν Νικό
λαο Καβάσιλα δέν μπορεῖ κανείς νά ἄρχη, ὅταν
ἀντλῆ τήν ἐξουσία του ἀπό ἀλλοῦ, καί ἀκόμη
δέν εἶναι δυνατόν νά ὑπακούουμε ἀληθινά στόν
Θεό, ὅταν ὑποτασσόμαστε σέ Αὐτόν μέ φόβο,
ὅπως τό ἐπιδιώκουν οἱ τύραννοι
23
.
Ἡ ἐξουσία τοῦ Χριστοῦ προέρχεται ἀπό
τόν Ἴδιο τόν ἑαυτό Του. Ὁ Χριστός ἐβασίλευσε
τήν καθαρή καί ἀληθινή βασιλεία,
«αὐτός ἑαυτῷ
πρός τήν βασιλείαν ἀρκέσας»
24
. Καί αὐτό φαίνε
ται ἀπό τό ὅτι, προκειμένου νάσώση τόν ἄνθρω
19
Νικόλαος Καβάσιλας, ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 476
20
ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 478
21
ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 480
22
ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 478
23
ἔνθ ἀνωτ. σελ. 476-478
24
ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 476