Ενατενίσεις | Τεύχος 17 Μάιος - Αύγουστος 2012 | Ιερά Μητρόπολις Κύκκου και Τηλλυρίας - page 63

Eνατενίσεις 61
τί­θε­ται ἡ ἐ­πι­γρα­φή «ὁ Βα­σι­λεύς τῆς δό­ξης».
Ὁ Γέ­ρο­ντας Σω­φρό­νιος μι­λώ­ντας γι’ αὐ­τήν
τήν θυ­σια­στι­κή ἀ­γά­πη τοῦ Χρι­στοῦ καί τήν
ἐ­ξου­σί­α Του πού γί­νε­ται μέ δια­φο­ρε­τι­κό τρό­πο
ἀ­πό ὅ,τι οἱ ἐ­πί­γειοι ἄρ­χο­ντες κά­νει λό­γο γιά τήν
ἀ­ντε­στραμ­μέ­νη πυ­ρα­μί­δα…
Σύμ­φω­να μέ τήν πρω­τό­τυ­πη αὐ­τή δι­δα­σκα­
λί­α τοῦ Γέ­ρο­ντος Σω­φρο­νί­ου, ὅ­λη ἡ κοι­νω­νι­κή
διάρ­θρω­ση τῶν ἀν­θρώ­πων ὁ­μοιά­ζει μέ πυ­ρα­μί­
δα, στήν κο­ρυ­φή τῆς ὁ­ποί­ας βρί­σκο­νται οἱ κο­
σμι­κοί ἄρ­χο­ντες, οἱ ὁ­ποῖ­οι κα­τε­ξου­σιά­ζουν τούς
κα­τω­τέ­ρους τους. Αὐ­τό εἶ­ναι συ­νέ­πεια τῆς πτω­
τι­κῆς ζω­ῆς. Ὅ­μως ὁ Χρι­στός μέ τήν ἐ­ναν­θρώ­πη­
σή Του ἀ­νέ­τρε­ψε αὐ­τήν τήν πυ­ρα­μί­δα, ὁ­πό­τε ἡ
κο­ρυ­φή της εἶ­ναι κά­τω, ὅ­πουΑὐ­τός ὁ Ἴ­διος βρί­
σκε­ται. Ἔ­τσι ἐ­ξη­γεῖ­ται ὁ λό­γος Του ὅ­τι ἦλ­θε νά
δια­κο­νή­ση τούς ἀν­θρώ­πους καί νά θυ­σια­σθῆ γι’
αὐ­τούς34.
Κα­τ’ οἰ­κο­νο­μί­αν καί πα­ρα­χώ­ρη­ση μέ τό ὄ­νο­
μα Δε­σπό­της χα­ρα­κτη­ρί­ζο­νται καί οἱ Ἐ­πί­σκο­
ποι πού ἐ­νερ­γοῦν καί δια­κο­νοῦν ἐν ὀ­νό­μα­τι
τοῦ Δε­σπό­του Χρι­στοῦ. Ὅ­μως, ἡ ἐ­ξου­σί­α πού
ἀ­σκοῦν εἶ­ναι δια­φο­ρε­τι­κή ἀ­πό τήν ἐ­ξου­σί­α καί
τήν δε­σπο­τεί­α τῶν κο­σμι­κῶν ἀρ­χό­ντων, εἶ­ναι
δια­κο­νί­α καί θυ­σια­στι­κή ἀ­γά­πη, κα­τά τό πρό­
τυ­πο τοῦ Δε­σπό­του Χρι­στοῦ, ὅ­πως τό ἑρ­μη­νεύ­
ει ὁ Νι­κό­λα­ος Κα­βά­σι­λας. Καί μό­νον μέ αὐ­τόν
τόν τρό­πο μπο­ροῦν νά μι­μοῦ­νται τόν Χρι­στό
καί νά ποι­μαί­νουν τούς ἀν­θρώ­πους. Ὁ ἲ­διος ὁ
Χρι­στός εἶ­πε: «Οἱ ἄρ­χο­ντες τῶν ἐ­θνῶν κα­τα­κυ­ρι­
εύ­ου­σιν αὐ­τῶν καί οἱ με­γά­λοι κα­τε­ξου­σιά­ζου­σιν
αὐ­τῶν. οὐχ οὕ­τως ἔ­σται ἐν ὑ­μῖν, ἀλ­λ’ ὅς ἐ­άν θέ­λῃ ἐν
ὑ­μῖν μέ­γας γε­νέ­σθαι, ἔ­σται ὑ­μῶν διά­κο­νος, καί ὅς
ἐ­άν θέ­λῃ ἐν ὑ­μῖν εἶ­ναι πρῶ­τος ἔ­σται ὑ­μῶν δοῦ­λος»
(Ματθ. κ΄, 25-27). Μπο­ρεῖ κα­νείς νά εἶ­ναι Δε­σπό­
της ἀ­λη­θι­νός, ὅ­ταν θά μπο­ρέ­ση νά ἀ­πο­κτή­ση
τό ἦ­θος τοῦ δια­κό­νου καί τοῦ δού­λου καί εἶ­ναι
ἀ­λη­θι­νός διά­κο­νος, ὅ­ταν με­τέ­χη τῶν Δε­σπο­τι­
κῶν ἰ­διο­τή­των τοῦ Χρι­στοῦ, διά τῆς μιμήσεως ἤ
προσκυνήσεως.
Ἑ­πο­μέ­νως, δέν μᾶς φο­βί­ζει ἡ χρη­σι­μο­ποί­
η­ση τοῦ ὅ­ρου δε­σπό­της γιά τόν Ἐ­πί­σκο­πον,
ὅ­ταν τε­θῆ μέ­σα σέ αὐ­τήν τήν χρι­στο­λο­γι­κή καί
ἐκ­κλη­σια­στι­κή προ­ο­πτι­κή. Ἄλ­λω­στε, κα­τά τήν
ἔ­ναρ­ξη τῶν ἱ­ε­ρῶνἈ­κο­λου­θι­ῶν καί τῆς θεί­ας Εὐ­
χα­ρι­στί­ας, στόν Ἐ­πί­σκο­πον καί τόν Πρε­σβύ­τε­
ρον ἀ­πευ­θυ­νό­με­νος ὁ Διά­κο­νος λέ­γει: «Εὐ­λό­γη­
σον, Δέ­σπο­τα».
Ὁ Χρι­στός εἶ­ναι Ἀρ­χι­ε­ρεύς, Ἐ­πί­σκο­πος,
Διά­κο­νος καί Δε­σπό­της, τό ἴ­διο καί ὁ Ἐ­πί­σκο­
πος πού εἶ­ναι ἡ εἰ­κό­να Του, τό μυ­στή­ριο τῆς
αἰ­σθη­τῆς πα­ρου­σί­ας Του στήν γῆ, εἶναι Ἀρχιε­
ρεύς, Ἐπίσκοπος, Διάκονος καί Δεσπότης.
3. Ἡ μέ­θε­ξη τῶν προ­σω­νυ­μι­ῶν
τοῦ Χρι­στοῦ καί ἡ
ἐκ­κλη­σια­στι­κή δια­κο­νί­α
Ἐ­φ’ ὅ­σον τά ὀ­νό­μα­τα τοῦ Χρι­στοῦ εἶ­ναι ἤ
πρέ­πει νά εἶ­ναι καί προ­σω­νυ­μί­ες τῶν Ἐ­πι­σκό­
πων, πού εἶ­ναι εἰς τύ­πον καί τό­πον τῆς πα­
ρου­σί­ας Του καί με­τέ­χουν τοῦ μυ­στη­ρί­ου τῆς
Πε­ντη­κο­στῆς, πού γνώ­ρι­σαν προ­σω­πι­κά τήν
ἀ­πο­στο­λι­κή πα­ρά­δο­ση καί στήν συ­νέ­χεια δι­δά­
σκουν τόν λα­ό γιά νά συμ­με­τά­σχουν καί ἐ­κεῖ­νοι
σέ αὐ­τήν, πρέ­πει νά ἐ­ξε­τα­σθῆ πῶς οἱ προ­σω­νυ­
μί­ες τοῦ Χρι­στοῦ γί­νο­νται καί προ­σω­νυ­μί­ες δι­
κές τους καί πῶς ἐ­ξα­σκεῖ­ται ἡ ἐκ­κλη­σια­στι­κή-
ποι­μα­ντι­κή δια­κο­νί­α στόν λα­ό.
Στό θέ­μα αὐ­τό γί­νε­ται ἐ­κτε­νής ἀ­να­φο­ρά στό
σύγ­γραμ­μα πε­ρί ἐκ­κλη­σια­στι­κῆς ἱ­ε­ραρ­χί­ας τοῦ
ἁ­γί­ου Διο­νυ­σί­ου τοῦ Ἀ­ρε­ο­πα­γί­του, ὁ ὁ­ποῖ­ος ἐκ­
φρά­ζει τήν πα­ρά­δο­ση καί ἐ­μπει­ρί­α τῶν πρώ­των
αἰ­ώ­νων τῆς ἐκ­κλη­σια­στι­κῆς ζω­ῆς. Πα­λαιό­τε­ρα
ἀνέλυσα τήν διδασκαλία τοῦ ἁ­γί­ου Διο­νυ­σί­ου
γιά τό θέ­μα αὐ­τό35 . Ἐ­δῶ θά ἀρ­κε­σθῶ στήν δι­δα­
σκα­λί­α τοῦ ἁ­γί­ου Μα­ξί­μου τοῦ Ὁ­μο­λο­γη­τοῦ ὁ
ὁ­ποῖ­ος σχο­λί­α­σε τά ἔρ­γα τοῦ ἁ­γί­ου Διο­νυ­σί­ου,
ἔ­δω­σε σέ αὐ­τά με­γά­λο κύ­ρος καί κι­νεῖ­ται στήν
ἴ­δια προ­ο­πτι­κή.
Κα­τ’ ἀρ­χάς πρέ­πει νά ὑ­πο­μνη­σθῆ ὅ­τι τρί­α
εἶ­ναι τά βα­σι­κά μυ­στή­ρια τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας, διά
τῶν ὁ­ποί­ων ὁ ἄν­θρω­πος γί­νε­ται καί πα­ρα­μέ­νει
πραγ­μα­τι­κό μέ­λος τοῦ Σώ­μα­τος τοῦ Χρι­στοῦ.
Τό ἕ­να εἶ­ναι τό βά­πτι­σμα, πού λέ­γε­ται εἰ­σα­γω­
γι­κό μυ­στή­ριο για­τί εἰ­σά­γει τόν ἄν­θρω­πο στήν
ἐκ­κλη­σια­στι­κή ζω­ή. Τοῦ βα­πτί­σμα­τος προ­η­γεῖ­
ται ἡ κα­τή­χη­ση, καί ἡ κά­θαρ­ση τοῦ ἀν­θρώ­που,
δη­λα­δή ἡ με­τα­μόρ­φω­ση τῶν ψυ­χο­σω­μα­τι­κῶν
δυ­νά­με­ών του. Τό βά­πτι­σμα μέ τίς προ­ϋ­πο­θέ­
σεις αὐ­τές λέ­γε­ται φώ­τι­σμα, για­τί ὁ βα­πτι­ζό­με­
νος ἀ­πο­κτᾶ τόν φω­τι­σμό τοῦ νο­ός. Ἔ­πει­τα, ἀ­κο­
λου­θεῖ τό Χρῖ­σμα πού εἶ­ναι ἡ ἐ­πι­βε­βαί­ω­ση τοῦ
φω­τι­σμοῦ πού δέ­χθη­κε κα­τά τό ἅ­γιο Βά­πτι­σμα.
Στήν συ­νέ­χεια, ἀ­κο­λου­θεῖ ἡ συμ­με­το­χή στήν
θεί­α Εὐ­χα­ρι­στί­α στήν ὁ­ποί­α ὁ ἄν­θρω­πος με­τέ­χει
34ἈρχιμανδρίτουΣωφρονίου (Σαχάρωφ), ὉἅγιοςΣιλουα­
νός ὁ Ἀθωνίτης, ἐκδ. ἹεράΜονή ΤιμίουΠροδρόμου Ἔσσεξ
Ἀγγλίας, 102003, σελ. 300-302
35 βλ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγ. Βλασίου, Ἱερο­
θέου, Ὀρθόδοξη Ψυχοθεραπεία, Ἱερά Μονή Γενεθλίου
τῆς Θεοτόκου (Πελαγίας), σελ. 67 κ.ἑξ.