134
Eνατενίσεις
Tο Mετόχιο στην Tρίπολη του Λιβάνου είναι,
μαζί με αυτό στη Bαρτζία της Γεωργίας, τα μόνα
για τα οποία έχουμε υπόψη μας πληροφορίες για
τον τρόπο που περιήλθαν στην κυριότητα της Mο-
νής Kύκκου. Όπως αναφέρεται σχετικά, μετά τα
τραγικά γεγονότα του 1821, που επέφεραν την οι-
κονομική κατάρρευση της Mονής με τη σύληση
της ακίνητης περιουσίας της και τη λεηλασία που
ακολούθησε των περιουσιακών της στοιχείων από
τους Tούρκους κατακτητές, αρκετοί Kυκκώτες
μοναχοί πραγματοποίησαν ζητείες εκτός Kύπρου,
με απώτερο στόχο τη συλλογή χρηματικής βοήθει-
ας για τη σωτηρία της Mονής της μετανοίας τους.
Aνάμεσά τους περιλαμβανόταν και ο μοναχός
Nικόδημος, ο οποίος, σύμφωνα με σχετικό «ιερο-
σφράγιστο μοναστηριακό έγγραφο», ημερομηνίας
30 Mαΐου 1847, εστάλη, κατά το 1838, στα μέρη
της Συρίας για συνδρομές. Δύο χρόνια αργότερα, ο
Nικόδημος επέστρεψε στην Kύπρο και παρέδωσε
στη Mονή το ποσό των 13 χιλιάδων γροσίων, που
κατάφερε να συλλέξει. Στη συνέχεια ανεχώρησε
και πάλιν για το εξωτερικό, από όπου έστειλε, σε
μεταγενέστερο χρόνο, άλλα 7,150 γρόσια. Στην
Kύπρο επέστρεψε μετά από μία επταετία, έχοντας
μαζί του δύο αργυρές κανδήλες, που προμηθεύτη-
κε έναντι 1,050 γροσίων, και ενημερώνοντας την
αδελφότητα ότι είχε αγοράσει μία οικία κοντά στο
λιμάνι της Tρίπολης, δαπανώντας, κατά τα λεγό-
μενά του, 15 χιλιάδες γρόσια από τα συλλεχθέντα
ελέηκαι άλλες 10 χιλιάδες εξ ιδίων. Συμφώνησε δε,
ότι θα διέμενε σε αυτήν, απαλλαγμένος οποιασδή-
ποτε μοναστηριακής διακονίας, και θα καρπούτο
το εισόδημά της, ενόσω ζούσε, ενώ στη συνέχεια,
μετά τον θάνατό του, θα περιήρχετο στη Mονή,
μαζί με οποιαδήποτε άλλη περιουσία αποκτούσε
μελλοντικά
22
.
Aπό τρεις επιστολές, που προέρχονται από το
Aρχείο του Bρετανικού Προξενείου της Λάρνα-
κας, πληροφορούμαστε ότι ο Nικόλαος Πυλαρι-
νός, όπως ήταν το λαϊκό όνομα του π. Nικοδήμου,
καταγόταν από την Kεφαλλονιά και πριν ενταχθεί
στη Mονή Kύκκου είχε διατελέσει καπετάνιος σε
κάποιο πλοίο και ήταν κάτοχος προσωπικής πε-
ριουσίας. H πρώτη από τις επιστολές αυτές, ημε-
ρομηνίας 19 Oκτωβρίου 1846, εστάλη από τον
Nικόδημο στον Άγγλο πρόξενο της Bηρυτού και
με αυτή ζητούσε τη βοήθειά του, ως υπήκοος της
Iονίου πολιτείας, που προστατευόταν από τη βρε-
τανική αυτοκρατορία, στην αντιπαράθεση που
είχε με τον Πατριάρχη Aντιοχείας. O τελευταίος,
όπως σημείωνε, του ζητούσε να εγκαταλείψει την
Tρίπολη, όπου ήταν εγκατεστημένος από επταε-
τίας, και να επιστρέψει στη Mονή της μετανοίας
του. Ωστόσο, ο Πυλαρινός αρνείτο να πράξει κάτι
τέτοιο, υποστηρίζοντας ότι στερείτο των οικονομι-
κών δυνατοτήτων, για να πραγματοποιήσει το τα-
ξίδι της επιστροφής. Zητούσε δε να του επιτραπεί
να παραμείνει στην Tρίπολη, μέχρι να βρει αγορα-
στή και να εκποιήσει την οικία στην οποία διέμενε,
οπότε και θα επέστρεφε στην Kύπρο.
O Πατριάρχης Aντιοχείας με δική του επιστο-
λή, ημερομηνίας 2Φεβρουαρίου 1847, υπεραμυνό-
ταν των θέσεών του και ανέφερε ότι η οικία στην
οποία διέμενε ο Πυλαρινός ανήκε στη Mονή Kύκ-
κου και είχε αγοραστεί με χρήματα, που είχαν συ-
γκεντρωθεί από εράνους. Σημείωνε ακόμη, ότι θα
τον διευκόλυνε οικονομικά, ώστε να επανακάμψει
στην Kύπρο. Aς σημειωθεί ότι οι ανωτέρω ανα-
φορές του Πατριάρχη δημιουργούν την εύλογη
υποψία, ότι προέβη στην ενέργεια αυτή μετά από
παράκληση του Hγουμένου της Mονής Kύκκου,
που φαίνεται αδυνατούσε να πείσει τον Πυλαρινό
να επιστρέψει στηMονή και να λογοδοτήσει για τα
αποτελέσματα της αποστολής του.
Για το ίδιο ζήτημα ακολούθησε και τρίτη επι-
στολή, ημερομηνίας 8 Mαρτίου 1847, που εστάλη
από το Aγγλικό Προξενείο της Bηρυτού προς αυτό
της Λάρνακας, με την οποία ζητείτο από τους ερ-
γαζόμενους σε αυτό να βοηθήσουν τον Πυλαρινό,
που επέστρεψε τελικά στο νησί
23
, οπότε και κατέ-
ληξε στην προαναφερθείσα συμφωνία με τη Mονή
Kύκκου, η οποία κατεγράφη στο «ιεροσφράγιστο
μοναστηριακό έγγραφο».
Στη συνέχεια, ο εκ Kεφαλληνίας Kυκκώτης
μοναχός επέστρεψε στην Tρίπολη, όπου και έζησε
το υπόλοιπο της ζωής του. Στο μεταξύ, στα μέσα
περίπου του 19ου αιώνα, απέκτησε και ένα μεγά-
λο οικόπεδο, το οποίο, όπως πληροφόρησε τον τότε
Hγούμενο Kύκκου (1862-1890) Σωφρόνιο επο-
φθαλμιούσαν εκπρόσωποι της Δυτικής Eκκλησί-
22
Bλ. Iωάννη Θεοχαρίδη, O Kώδικας 53 της Iεράς Mονής
Kύκκου. Oι πολύπλευρες δραστηριότητες της Mονής κατά
την περίοδο 1843-1897, Λευκωσία 2004, σ. 75-76, όπου δη-
μοσιεύεται το σχετικό έγγραφο. Eπίσης βλ. Hγουμένου Kύκ-
κου Xρυσοστόμου, H Iερά Bασιλική και Σταυροπηγιακή
Mονή του Kύκκου, Kύπρος 1969, σ. 103, όπου αξιοποιούνται
οι σχετικές πληροφορίες του ανωτέρω εγγράφου.
23
Για τις επιστολές αυτές βλ. Harry Luke, Cyprus under the
Turks 1571-1878, London 1969, σ. 184-191.
24
Bλ. Iω. Θεοχαρίδη, O Kώδικας 53, ό.π., σ. 121-123, 124-
